Η Φιλική Εταιρεία

by CHRISTOS MAGEIROUDIS

Artwork: ΧΡΥΣΑ - ΝΑΤΑΣΑ - ΧΡΗΣΤΟΣ Ομάδα 30

Joined Dec 2020
Published Books 1

Η Φιλική Εταιρεία by CHRISTOS MAGEIROUDIS - Illustrated by ΧΡΥΣΑ - ΝΑΤΑΣΑ - ΧΡΗΣΤΟΣ Ομάδα 30 - Ourboox.com

H Φιλική Eταιρεία

Ιδρύθηκε στην Oδησσό, στις 14 Σεπτεμβρίου 1814 από τους εμπόρους
Nικόλαο Σκουφά, Eμμανουήλ Ξάνθο και Aθανάσιο Tσακάλωφ.

H οργάνωση της Eταιρείας τελειοποιήθηκε στα τέλη του 1817, στην Kωνσταντινούπολη, όπου μεταφέρθηκε η έδρα της.

H δύναμη της Eταιρείας βασιζόταν στη μυστικότητα της «Aόρατης ή Kινητικής Aρχής».

H Φιλική Eταιρεία είχε αρχικά πέντε βαθμίδες:
των αδελφοποιητών, των συστημένων, των ιερέων, των ποιμένων και των αρχιποιμένων.

Αργότερα προστέθηκαν οι βαθμίδες των αφιερωμένων και των αρχηγών των αφιερωμένων για τους στρατιωτικούς.

H διαδικασία της μύησης διαρκούσε αρκετές ημέρες.
Όταν ο μυημένος έδινε το «Mεγάλο Όρκο» ακολουθούσε η «καθιέρωση»,
δηλαδή η αποδοχή του νέου φιλικού ως μέλους της Eταιρείας και του
δινόταν το «εφοδιαστικό» γράμμα.

5

Ο Νικόλαος Σκουφάς γεννήθηκε το 1779 στο Καμπότι της Άρτας από γονείς «μεσαίας τάξης», ο πατέρας του λεγόταν Κουμπάρος αλλά ο ίδιος ασχολούμενος με την κατασκευή σκούφων (πίλων) έλαβε αργότερα το προσωνύμιο Σκουφάς με το οποίο και καθιερώθηκε.

Ο Αθανάσιος Τσακάλωφ γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1788. Αναγκάστηκε νέος να εγκαταλείψει την Ελλάδα και να μεταναστεύσει στη Ρωσία στον πατέρα του. Το πραγματικό του επώνυμο ήταν Τεκελής ή Τσάκαλος.

Ο Εμμανουήλ Ξάνθος γεννήθηκε το 1772 και έζησε αρχικά στη Σμύρνη και έπειτα στην Τεργέστη της Ιταλίας. Ήταν γραμματικός και έμπορος.

7

Η προσφορά τους στην μεταγενέστερη Επανάσταση του 1821 ως ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, θεωρείται πολύ σημαντική, υψίστης σημασίας και χαρακτηρίζεται ανεκτίμητη.

8

Σκοπός ίδρυσής της ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ:

να προετοιμάσει τον ένοπλο αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τους

9

Με άλλα λόγια, η Φιλική Εταιρεία είχε ιδρυθεί από μέλη της ελληνικής διασποράς, γεγονός που καταδεικνύει πως αν και ζούσαν σε μια πόλη μακριά από την Ελλάδα, αφιέρωσαν το χρόνο τους, και αψήφησαν κάθε προσωπικό κίνδυνο, εργαζόμενοι για την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Ιδιαίτερο συμβολισμό έχει η ημερομηνία της ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας το 1814: 14 Σεπτεμβρίου: εορτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Η επιλογή της ημερομηνίας αυτής είναι συμβολική, και δείχνει πως ο στόχος της Φιλικής Εταιρείας ήταν διπλός: εθνικός και θρησκευτικός, καθότι συμβόλιζε και την ‘ύψωση’, με άλλα λόγια την ‘ανάσταση’ του ελληνικού γένους από την σκλαβιά.

Εξυπακούεται πως για να επιτύχουν τους στόχους τους, οι Φιλικοί θα έπρεπε να κάνουν τεράστιες οργανωτικές προσπάθειες, καθώς ο ελληνισμός ήταν διάσπαρτος σ’ έναν ευρύ γεωγραφικό χώρο, ενώ παράλληλα έπρεπε να δράσουν με μεγάλη μυστικότητα, ώστε να μην γίνουν αντιληπτοί από την διοίκηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η Φιλική Εταιρεία φρόντιζε και για την συγκέντρωση χρημάτων, με τα οποία αγόραζε όπλα και άλλου είδους πολεμικό υλικό, και εξόπλιζε καράβια με κανόνια και πληρώματα. Όμως πάνω από όλα φρόντιζε για την μύηση όσο το δυνατόν περισσοτέρων Ελλήνων για την εθνική εξέγερση.

10

11

Η διαδικασία μύησης στην Φιλική Εταιρεία γινόταν κρυφά, και έπαιρνε μορφή ιεροτελεστίας. Ο υποψήφιος έδινε όρκο ότι θα τηρήσει το μυστικό, και θα ακολουθήσει τις εντολές της Εταιρείας. Αφού ακουμπούσε το χέρι του πάνω στο Ευαγγέλιο, έδινε τον παρακάτω όρκο, σε σύγχρονη διασκευή:

12

‘Ορκος της Φιλικής Εταιρείας, επανάσταση του 1821

Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού θεού οικειοθελώς, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα. Να μη φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και λόγους της, μήτε να σταθώ κατ’ουδένα λόγον η αφορμή του να καταλάβωσιν άλλοι ποτέ, ότι γνωρίζω τι περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν ή φίλον μου.

Ορκίζομαι, ότι εις το εξής δεν θέλω έμβει εις καμίαν άλλην εταιρείαν, οποία και αν είναι, μήτε εις κανένα δεσμόν υποχρεωτικόν. Και μάλιστα, οποιονδήποτε δεσμόν αν είχα, και τον πλέον αδιάφορον ως προς την Εταιρείαν, θέλω τον νομίζει ως ουδέν.

Ορκίζομαι, ότι θέλω τρέφει εις την καρδίαν μου αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων της πατρίδος μου, οπαδών και των ομοφρόνων με τούτους. Θέλω ενεργεί κατά πάντα τρόπον προς βλάβην και αυτόν τον παντελή όλεθρόν των, όταν η περίστασις το συγχωρήση.

Ορκίζομαι να μη μεταχειρισθώ ποτέ βίαν δια να συγγνωρισθώ με κανένα συνάδελφον, προσέχων εξ εναντίας με την μεγαλυτέραν επιμέλειαν να μη λανθασθώ κατά τούτο, γινόμενος αίτιος ακολούθου τινός συμβάντος.

Ορκίζομαι να συντρέχω, όπου εύρω τινά συνάδελφον, με όλην την δύναμιν και την κατάστασίν μου. Να προσφέρω εις αυτόν σέβας και υπακοήν, αν είναι μεγαλύτερος εις τον βαθμόν, και αν έτυχε πρότερον εχθρός μου, τόσον περισσότερον να τον αγαπώ και να τον συντρέχω καθ’όσον η έχθρα μου ήθελε είναι μεγαλυτέρα.

Ορκίζομαι, ότι, καθώς εγώ παρεδέχθην εις την Εταιρείαν, να δέχωμαι παρομοίως άλλον αδελφον, μεταχειριζόμενος πάντα τρόπον και όλην την κανονιζομένην άργητα, εωσού τον γνωρίσω Έλληνα αληθή, θερμόν υπερασπιστήν της πατρίδος, άνθρωπον ενάρετον και άξιον όχι μόνον να φυλάττη το μυστικόν, αλλά να κατηχήση και άλλον ορθού φρονήματος.

Ορκίζομαι να μην ωφελώμαι κατ’ουδένα τρόπον από τα χρήματα της Εταιρείας, θεωρών αυτά ως ιερόν πράγμα και ενέχυρον ανήκον εις όλον το έθνος μου. Να προφυλάττωμαι παρομοίως και εις τα λαμβανόμενα και στελλόμενα εσφραγιαμένα γράμματα.

Ορκίζομαι να μην ερωτώ ποτέ κανένα των Φιλικών με περιέργειαν, δια να μάθω οποίος τον εδέχθη εις την Εταιρείαν. Κατά τούτο δε μήτε εγώ να φανερώσω, ή να δώσω αφορμήν εις τούτον να καταλάβη, ποίος με παρεδέχθη. Να υποκρίνωμαι μάλιστα άγνοιαν, αν γνωρίζω το σημείον εις το εφοδιαστικόν τινος

Ορκίζομαι να προσέχω πάντοτε εις την διαγωγήν μου, να είμαι ενάρετος. Να ευλαβώμαι την θρησκείαν μου, χωρίς να καταφρονώ τας ξένας. Να δίδω πάντοτε το καλόν παράδειγμα. Να συμβουλεύω και να συντρέχω τον ασθενή, τον δυστυχή και τον αδύνατον. Να σέβωμαι την διοίκησιν, τα έθιμα, τα κριτήρια και τους διοικητάς του τόπου, εις τον οποίον διατρίβω.

ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ ΕΙΣ ΣΕ, Ω ΙΕΡΑ ΠΛΗΝ ΤΡΙΣΑΘΛΙΑ ΠΑΤΡΙΣ, ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εις τους πολυχρονίους βασάνους Σου, ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα, τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε. Εις το εξής Συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά Σου ο οδηγός των πράξεών μου και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου. Η θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήση επάνω εις τη κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το υποκείμενόν μου το αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος των Ομογενών μου, αν ίσως λησμονήσω εις μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου. Τέλος ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια να μη μολύνω την αγνότητα της Εταιρείας με την συμμετοχήν μου.

13

Kώδικας Aδελφοποιητών

H Φιλική Eταιρεία χρησιμοποίησε κωδικοποιημένη γλώσσα και συνθηματικές χειρονομίες, (τα σημεία), για την αναγνώριση και επικοινωνία των μελών της κάθε βαθμίδας.

14