Zurna enstrümanı
by Muhammed Eren Örge
Copyright © 2020
2
Keskin bir ses çıkaran ve çoğu zaman davulla ya da dümbelekle birlikte çalınan nefesli çalgı. Zurnanın yapımında kullanılan en makbul ağaç erik ağacıdır. Bunun yanında kiraz ve zerdaliden de yapılır. Zurnada, altı tane üst ve bir tane de altta olmak üzere toplam 7 delik bulunur. Ayrıca zurnanın ön ağız bölgesinde “cin ya da şeytan” deliği denilen delikler bulunur. Bunlar 6 tane olup üçerli iki grup biçiminde ve karşılıklıdır.
3
Mehter takımları ve bunun modern şekli bando mızıka takımlarının eskiden hükümdarların hükümdarlık işareti olarak fermanlarını zurna eşliğinde okutmalarından geliştiği tahmin edilmektedir.
Anadolu’da düğünlerde, askere uğurlama törenlerinde, halk oyunlarında, seyirlik köy oyunlarında davulla birlikte kullanılmaktadır. Anadolu’da şimşir, dişbudak, ıhlamur, kızılcık, ceviz ve ardıç ağacından imal edilen zurna büyüklük ve ses rengine göre kaba zurna, orta kaba zurna ve cura zurna (Zil Zurna) olmak üzere üç çeşittir.
5
Zurnaların ortak özellikleri:
-
Büyük parçasının sert bir ağaçtan yapılması (dağ eriği, ceviz, vs..)
-
İçinin açılarak sesi tam karşıya gönderecek şekilde olması (uzunlama kesiti parabola benzer)
-
Sesinin küçücük bir kamış silindirin ezilerek daracık bir elips haline getirilmiş dış deliğinin açılma kapanma titremeleriyle çıkması
-
İç boru deliğinin en kamışa yakın tarafının önce şimşir sonra da metal parça ile daha da daralması.
-
Kamışın özelliğinden sesinin ancak yüksek basınç sonucu çıkabilmesi
-
Yüksek basıncın gereği nefes çevirerek (şişirtilmiş avurtlardaki havayı kullanırken burundan nefes alıp devam ederek yani ezgiyi hiç nefes almak için kesmeden) çalınması.
6
Published: Mar 4, 2020
Latest Revision: Mar 4, 2020
Ourboox Unique Identifier: OB-742913
Copyright © 2020