İzmir’in tarihi ve kültürel yerleri

Birbiri arasındaki yükseklik farkı nedeni ile yapılan merdivenler ile bağlantısı sağlanan iki caddeyi bağlamak esasına dayalı İzmir Tarihi Asansör inşası 1907 yılında yapılmış bir yapıdır. Bugünkü adları ile iki cadde, geçmişte ise sahil boyu ile Halil Rıfat paşa semti kentin gelişimi esnasında geçmişten gelen fiziksel özellikler nedeni ile birbirinden ayrılmıştır. Bu ayrılığın giderilmesi ve ulaşım için yapılan merdivenlere İzmir halkı Karataş Merdivenleri adını takmıştı. Tarihin derinliklerinden gelen taş ocağı kullanımın temel neden olarak görüldüğü bu ayrılığın giderilmesi için yapılan tam 155 basamaklı merdivenleri diğer bir adı, merdivenlerin başladığı noktada oturan ailenin adı ile aynıydı.

Devidas Merdiveni olarak anılmasındaki sebep olan Devidas ailesinin büyüğü, Devidas bir gün merdivenlerden düşerek ayağını kırar. Merdivenlerin indiği noktada ise yine bir başka Musevi Nesim Levi oturmaktadır. Nesim Levi bu olayın akabinde buraya bir asansör yapmayı planlar ve girişimlerine başladıktan bir süre sonra 1907 de inşaat tamamlanır ve iki semt artık kolaylıkla gidip gelinebilen bir duruma gelir.

Aralarında 58 metre yükseklik 155 basamak fark olan sahil boyu ve Halil Rıfat Paşa semtleri artık asansörün işlemesiyle rahata kavuşur. Alınan gelir de bölgedeki Musevi hastanesi için kullanılmaya devam eder. 1942 yılında el değiştiren Asansör, bu tarihten sonra özel işletmecilerin elinde çalıştırılır. Bir süre bu şekilde devam eden işletme bazı nedenlerle kapanır.

1985 ve 1993 restorasyonları ve Dario Moreno sokağı takviyesiyle bugünkü halini alan İzmir Tarihi Asansör, hem aynı işlevini korumakta hem de seyir terası vasfıyla dikkatleri çekmektedir. İzmir’e gelip de Asansör’e çıkmadan gitmek olmaz. Hem böylesi ilginç bir yapıyı görmek hem de yukarıdan Ege’yi, İzmir’i izlemek geziniz için önemli bir kazanım olacaktır.