KARBONHİDRATLAR

Karbonhidratların bileşimiinde karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) elementleri bulunur. Canlılar, enerji elde etmek için öncelikli olarak karbonhidratları kullanarak. Onun önünde sıra yapı maddesi olarak da görev yapar. DNA, RNA ve ATP gibi moleklerin yapısına katılır. Hücre zarı ve bitkisel organizmalardaki hücre çeperi gibi yapılar, farklı tipte karbonhidratlara sahiptir. Tahıllar (buğday, yulaf, pirinç, arpa vs.), patates, şeker pancarı, sebzeler ve meyveler karbonhidrat pirinçleri zengin besinlerdir.

Monosakkaritler (tek şekerler), disakkaritler (iki şekerliler) ve polisakkaritler (çok şekerliler)  olmak üzere üçe ayrılır.

MONOSAKKARiTLER

Sindirime uğramadan hücre zarından geçebilen basit yapılı şekerlerdir. İçerdikleri karbon atomu göre gruplandırılır. Monosakkaritlerin içerdiği karbon sayısı üç ile sekiz arasında bulunur. Bunlardan üç karbonlulara trioz, beş karbonlulara pentoz, altı karbonlulara heksoz denir. Trioz, pentoz ve heksoz şekerlerin canlılarındaki metabolik olaylar zaten öncelik oldukça fazladır.

– 3 KARBONLULAR TRİOZ

-5 KARBONLULAR (PENTOZ ve Riboz)

– RNA ve ATP’nin yapısına katılır.

6 KARBONLULAR HEKSOZ

Fruktoz

• Meyve şekeri olarak da bilinir.
• Üretici bitkiler tarafından üretilir.
• Fruktozu -.
• Tatlılık derecesi en yüksek olan
  

  Glikoz

  • Üzüm şekeri olarak da bilinir.
  • Üretici canlılar tarafından üretilir.
  • Canlılar enerji elde etmek için ilk sıradasınız.
  • Kanda ölçülen tek şekerleme kan şekeri olarak bilinir.
  • Sinir menüsünde sadece glikozdan enerji elde eder. Açlık düzeyinde bayılmamızın ülkesi sinir hücrelerinin yeterli glikoz bulamayışıdır.
    

    Galaktoz

    • Bitkisel ve hayvansal organizmalarda bulunur.
    • Memeli hayvanlar vücutlarına giren glikozu galaktoza dönüştürebilir. Elde edilen galaktoz disakkarit kullanılarak kullanılır.

DİSAKKARİTLER

DEPO POLİSAKKARİTLER

Nişasta

• Bitkilerde fotosentezmekte glikozun fazlası nişastaya dönüştürülür.
• Nişasta bitkinin kök, gövde, yaprak, meyve ve tohum gibi organlarında depolanır.
• Patates, pirinç, arpa, buğday ve yulaf gibi besinlerde bol bulunur.
• Hayvanların besinlerle aldıkları nişasta, sindirim kanalında glikoza kadar parçalanır. Açığa çıkan glikozlar kana geçer ve devrelere taşınır.
• Hayvan hücrelerinde nişasta bulunmaz.
• Suda az da olsa çözünür.

Glikojen

• Glikozun fazlası bakteri, mantar ve hayvanlarda onları glikojene dönüştürülerek depolanır.
• Suda çok az çözünür.
• Glikozun üzerindeki liman ve çizgili kasasında glikojen şeklinde depo ederler.
• Açlık halinde insanlığınindeki glikojen depoları tükenmeye başlar.

Yapısal Polisakkaritler

Selüloz

• Bitki hücrelerinin çeper yapısına katılır ve suda çözünmez.
• İnsan ve otçul hayvanlarda selülozu sindiren enzim üretilemez. Bu ürünü bitkisel besinlerle aldık ve sindirilemeyen selüloz dışkıyla atılır.
• Selüloz bağırsak epiteline değerek mukus ürettirir. Bağırsağın daha sağlıklı çalışmasını kapattı. Mikroorganizmalar yoluyla otçul hayvanlar selülozun yapısındaki glikozu enerji kaynağı olarak burada.
• Yeryüzünde en çok bulunan karbonhidrat çeşididir.
• Endüstriyel alanda kâğıt, pamuk ve suni ipek yapımında kullanılır.

Kitin

• Diğer polisakkaritlerden farklı olarak yapısındaki glikoz molekülleri azot içeren bir yan grup grubu.
• Mantarlarda hücre çeperinin yapısına katılır.
• Eklem bacaklıların dış iskeletinde bulunur. Böğürtlen böceği, çekirge, kelebek, yengeç ve ıstakoz gibi.
• Kitinin saf hâli deri gibi esnek ve yumuşaktır.
• Eklembacaklılarda dış iskeletin sert olmasının sebebi, kitinin yapısına kalsiyum karbonat gibi tuzların da katılmasıdır.
• Kitin güçlü ve esnek yapıyı kullanmak işletmeyi ipliği yapımında kullanılır. Bu iplik ameliyatı yarası iyileşince kendiliğinden
  erir.