KEMİK VE İSKELET

• Uzun Kemikler: (Ossa Longum) Kemiğin uzunluğu, genislik ve kalınlığından fazladır.Özellikle iskelette üst yan ve alt yanlarda bulunurlar. Kol, ön kol, uyluk, bacak ve parmak
kemikleri uzun kemiklerdir.
• Uzun kemiklerin ortadaki uzun kısmına, diafiz denir. Uzun kemiğin gövdeye göre daha genis
olan uç kısımlarına, epifiz denir.Diafizin epifize komsu olan bölümüne ise metafiz
denir .

Kısa Kemikler: (Ossa Brevia) Uzunluğu, genisliği ve kalınlığı birbirine esit
olan kemiklerdir. El bileği ve ayak bileği kemikleri kısa kemiklerdir.
 Yassı Kemikler: (Ossa Plana) ince, yassı ve kavisli kemiklerdir. Kafatası
kubbesi kemikleri (alın kemiği, duvar kemiği, şakak kemiği, artkafa kemiği),
kaburgalar, kürek kemiği, göğüs kemiği ve kalça kemikleri yassı kemiklerdir.
 Düzensiz Kemikler: (Ossa ırregülare) Uzun, kısa ve yassı kemik tiplerinden
herhangi birine uymayan, belli bir sekli olmayan kemiklerdir. Düzensiz kemikler
baskılara karsı son derece sağlam kemiklerdir. Omurlar, temel kemik, kalbur kemik,
alt çene ve üst çene kemikleri ve elmacık kemikleri düzensiz kemiklerdir.
 Susamsı Kemikler: (Ossa Sesamoidea) Bazı tendonlar ile kasları kemikleri
bağlayan fibröz bağlar içinde bulunan kemiklerdir. El bileği kemiklerinden nohut
kemik ile diz kapağı kemiği tipik susamsı kemiklerdir.
 Havalı Kemikler: (Ossa Pneumaticum) içerisinde hava dolu bosluklar bulunan kemiklerdir. Bu kemikler, bas iskeletinde bulunur. Alın kemiği, temel
kemik, kalbur kemik, üst çene kemiği, şakak kemiği örnektir

              KEMİKLEŞME

BAĞ DOKU KAYNAKLI KEMİKLEŞME:Yassı kemiklerde bu şekilde kemikleşme görülür.

KIKIRDAK DOKU KAYNAKLI KEMİKLEŞME:Uzun ve kısa kemiklerde görülen kemikleşme.

NOT:Kemikleşmenin başladığı odağa ossifikasyon merkezi denir.

İSKELET

GÖREVLERİ:

*Kemikler,yumuşak dokulara destek sağlayarak vücudun mevcut şeklini korur.

*Vücut boşluklarındaki hayati organları korur.

*Eklemler ve kaslarla birlikte vücudun hareketini sağlar.

*Kalsiyum,fosfor gibi mineralleri depo eder.

*Gözeneklerdeki kırmızı kemik iliği sayesinde kan hücreleri üretilir.

BAŞ KEMİKLERİ(OSSA CAPİTİS)

1-KAFATASI KEMİKLERİ (OSSA CRANİUM)

*Alın kemiği (os frontale- frontal kemik)
*Duvar kemik (os parietale- paryetal kemik)
*Art kafa kemiği (os occipitale- oksipital kemik )
*Şakak kemiği (os temporale- temporal kemik)
*Temel kemik (os sphenoidale -sfenoid kemik)
*Kalbur kemik (os ethmoidale-etmoid kemik)

2-YÜZ KEMİKLERİ

Üst çene kemikleri Şunlardır:
*Üst çene kemiği (maxilla- maksilla)
*Elmacık kemiği (os zygomaticum- zigomatik kemik )
*Burun kemiği (os nasale- nazal kemik )
*Göz yaşı kemiği (os lacrimale -lakrimal kemik)
*Damak kemiği (os palatinum- palatin kemik)
*Alt boynuzcuk kemiği (concha nasalis inferior- konka
nazalis inferior)
*Sapan kemiği (vomer- vomer)

 Alt çene kemikleri Şunlardır:
*Alt çene kemiği (mandibulae -mandibula)
*Dil kemiği (os hyoideum -hyoid kemik)

Os Hyoideum (Dil kemiği)
*Os hyoideum, boynun önünde, gırtlağın üstünde, dil kökünün aşağısında “U” şeklinde tek kemiktir. İskeletteki diğer hiçbir kemikle eklem yapmaz. İskelete kas ve bağlarla tutunur.

Os Palatinum (Damak kemiği)
*Os palatinum, maksilla ve sfenoid kemiğin kanatsı çıkıntıları arasında yer alan “L” şeklinde çift kemiktir.

3-BÜTÜN OLARAK KAFA İSKELETİ

. Sutura sagittalis: İki paryetal kemik arasındaki dikey konumdaki suturadır.
.Sutura coronalis: Frontal kemik ile paryetal kemik arasında, taç şeklindeki suturadır.
.Sutura lambdoidea: Oksipital kemik ile paryetal kemik arasındaki suturadır.

NOT:
Sutura sagittalis ile sutura coronalisin kesiştiği yere, bregma noktası denir. Sutura sagittalis ile sutura lambdoideanın kesiştiği yere, lambda noktası denir.

4-YENİ DOĞAN KAFA İSKELETİ

*Majör-büyük bıngıldak (Fonticulus Anterior): Fonticulus anterior; kafa kubbesinin ön kısmında sutura sagittalis ile sutura coronalisin kesiştiği bregma noktasındadır. En büyük bıngıldaktır. Eş kenar dörtgen şeklindedir. Genellikle
18. aya kadar kapanır.
*Minör-küçük bıngıldak (Fonticulus posterior): Kafa kubbesinin arka tarafında, sutura sagittalis ile sutura lambdoideanın kesiştiği lambda noktasındadır. Üçgen şeklindedir. 3 ay içinde kemikleşir.
*Temel bıngıldak (Fonticulus Anterolateralis): Kafatasının ön yan bölümünde, frontal, paryetal, temporal ve sfenoid kemikler arasında yer alır. Her iki yanda birer tanedir. Doğumdan sonra 3. ayda kemikleşir.
*Mastoideus bıngıldak (Fonticulus Posterolateralis): Kafatasının arka yan bölümünde; oksipital kemik, temporal kemiğin mastoid çıkıntısı ve paryetal kemiğin birleştiği yerdedir. Her iki tarafta birer tanedir. Doğumdan sonra 3 ay
içinde kemikleşir.

GÖVDE KEMİKLERİ (OSSA TRUNCUS)

1-OMURGA (COLUMNA VERTABRALİS)

Omurganın Görevleri:
*Baş, boyun ve gövdenin ağırlığını, pelvis iskeleti aracılığıyla alt yanlara iletir.
*Omurga, başın ve gövdenin hareketlerini sağlar.
*Omurga, omurga kanalında bulunan omuriliği darbelere karşı korur.

Omurganın bölgeleri ve omur sayıları şunlardır:

*Boyun omurları (vertebrae cervicales)C 7 omur,
*Göğüs omurları (vertebrae thoracicae)T 12 omur,
*Bel omurları (vertebrae lumbales)L 5 omur

*Kuyruk sokumu (vertebrae sacrale/sacrum)S 5 omur, (yetişkinde 1 kemik)
*Kuyruk omurları (vertebrae coccigeus- coxiks)4-5 omur. (yetişkinde 1 kemik)

NOT:26 adet omur birbirlerine discus intervertebralis (omurlar arası disk)olarak adlandırılan lifli kıkırdaktan yapılı bağlarla birbirine bağlanmıştır

*Atlas: Birinci boyun omurudur. Atlasın gövdesi ve dikensi çıkıntısıyoktur. Kafa kemiklerinden oksipital kemikle  eklemleşerek atlantooksipital eklemi oluşturur.
*Axis: (eksen) İkinci boyun omurudur. Atlasla eklemleşir. Bu eklem sayesinde başın sağa, sola dönme hareketi yapılır.

NOT: Üstte 5. bel omuruyla eklemleştiği yerde, pelvis boşluğuna doğru olan çıkıntıya promontorium denir.

2-GÖĞÜS KAFESİ KEMİKLERİ (OSSA THORACİACE)

*Sternum Sapı (Manubrium sterni): Diğer bölümlere göre, daha geniş ve kalın olan üst bölümdür. Yanlarında bulunan çentiklerden üstte olanı  23 ile köprücük kemiği eklem yapar. Diğer çentikle ise birinci kaburgalar eklemleşir.
*Sternum Gövdesi (Corpus sterni): Sternum sapı ile hançersi çıkıntı arasında kalan orta bölümdür. Yanlarda bulunan çentiklerle kaburgalar eklem yapar.
*Hançersi Çıkıntı (Processus xiphoideus):Sternumun sivri olan alt parçasıdır
*Ossa Costae (Kaburgalar):Kaburgalar, göğüs kafesinin büyük bir bölümünü oluşturarak göğüs boşluğundaki
organların en iyi şekilde korunmasını sağlar. Sağ tarafta 12, sol tarafta 12 olmak üzere 24 adettir. Kaburgalar; uzun, yassı ve eğri kemiklerdir. Arkada göğüs omurlarından başlayarak bir
doğru ilerler.

ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ

Omuz Kemikleri:
*Kürek kemiği (os scapulae)
*Köprücük kemiği (os clavicula)

*Serbest Üst Taraf Kemikleri:
*Kol kemiği ( os humerus)*Döner kemik (os radius)
*Dirsek kemiği (os ulna)

*El kemikleri (ossa manus)
o El bilek kemikleri (ossa carpi)
o El tarak kemikleri (ossa metacarpi)
o El parmak kemikleri (ossa digitorium manus, phalanges)

ALT EKSTREMİTE KEMİKLERİ 

*Alt Taraf Kavşağı Kemikleri
Kalça kemiği (os coxae)

Serbest Alt Taraf Kemikleri

*Uyluk bölgesi kemikleri:
o Uyluk kemiği (os femur)
o Diz kapağı kemiği (os patella)

*Bacak kemikleri (ossa cruris)
o Kaval kemik (os tibia-)
o Kamış kemik (os fibula)

*Ayak kemikleri (ossa pedis)

o Ayak bileği kemikleri (ossa tarsi)
o Ayak tarak kemikleri (ossa metatarsi)
o Ayak parmak kemikleri (ossa digitorium pedis-falanks)

KALÇA KEMİKLERİ

*Kalça kemiğinin bölümleri:

o Leğen Kemiği (Os ilium:)Kalça kemiğinin geniş üst bölümüdür. İliumun geniş üst kenarına crista iliaca denir.
o Oturak Kemiği (Os ischii-iskiyum):Kalça kemiğinin arka alt bölümünü oluşturan kemiktir. Oturduğumuz zaman ağırlık buranın üzerindedir.
o Çatı Kemiği (Os pubis-pubis):Kalça kemiğinin ön alt bölümünü oluşturur. Sağ ve sol iki pubis kemiği, orta çizgi üzerinde fibröz kıkırdaktan oluşan bir eklemle birleşir. Bu ekleme simfizis pubis denir.

AYAK KEMİKLERİ