Paranın önemini kavratmak.
-Milli kültür ve kulakçılığın önemi ve kavranması çok ve daha iyi tanınmaktadır.
-Araştırıcı rekabetçi ve kişiselliğe gelişmesini yapıyor.

PROJE ORTAKLARI

HÜSEYİN İLYASOĞLU

SERGİN ŞAHİNOĞULLARIGİL

ERCAN BİRBİRİ

Paraparçalarımızda bir kitapçık ya da broşür hazırlndı.

Genel Bilgi

Bir milletin ekonomik bağımsızlığını temsil eden en önemli sembollerden biri paradır. İlk TC banknotları olan E-1 grubu banknotlar 5 Aralık 1927 tarihinde dolaşıma çıkarılmıştır. 1 Kasım 1928 tarihinde harf inkilabından önce Osmanlı Türkçesi ile yazılmıştır. E-2 grubu Latin alfabesiyle basılmıştır ve ilk defa 1937 yılında dolaşıma çıkartılmıştır. Banknotlar 1958’den beri Banknot matbaasıyla basılmıştır. 1 Ocak 2005’te paramızdan 6 sıfır YTL YTL’ye geçiş yapıldı. 1 Ocak 2009’da “yeni” kelimesi kaldırılmış, Türk Lirasına dönülmüştür. Son olarak E-9 grubu 2.tertip banknotlar dolaşıma oluşturuluyor ve 5 TL’nin rengi Mor olarak değiştirilmiştir.

Tarihçe

Deniz icat edilmemiş önce deniz kabuğu vb. uygun değer mallar değiştirme aracı olarak.

* M.Ö 118 Çinlilerden türetilmiştir.

* İlk kağıt para MS 806’nın Çinde çıktı çıkmıştır.

* İlk kağıt para 1690 yıllarında ABD’de ve yaparak basılmıştır ve dolaşıma çıkmıştır.

CUMHURİYET DÖNEMİ BANKNOTLARI

30 Aralık 1925’te 701 sayılı kanun kabul edilen ilke.

E-1:

Dönemin maliye bakanı başkanlık komisyonu 7 adet küpürlerden oluşan E-1 grubu banknotların basılma ve basım işi bir İngiliz firmasının olduğu. Bu paralar 1 Kasım 1928 harf yazinden önce ana metinleri ile eski yazıyla, küpürümüzde olduğu teknik yazılmıştır. E-1 grubu banknotlar 5 Aralık 1927 tarihinde dolaşıma çıkmıştır. 25 Nisan 1939 yılında dolaşımdan çekilmiştir.

TC Merkez Bankası Kuruluşu:

Cumhuriyet yönetiminin, banknot ihracı imtiyazının kurulacak bir Milli bankaya verilmesi konusundaki kararlılığı çerçevesinde TBMM’de 11 Haziran 1930 tarih ve 1715 sayılı kanun ile T.C Merkez Bankasının kurulması kabul edilmiştir. Banka 3 Ekim 1931 tarihinde faaliyete geçmiştir.

E-2:

T.C Merkez Bankası kurulduktan sonra, harf devriminden önce basılan eski yazılı banknotlar, Latin alfabesi ile basılmış yeni banknotlarla değiştirilmiştir.   Latin alfabesi ile basılmış yeni banknotlar 9 adet olmak üzere 11 tertipten oluşmaktadır. E-2 grubu banknotlar 1937-1944 yılları arasında tedavüle çıkarılmıştır ve hem Atatürk, hem de İnönü portrelidir.

E-3:

Tamamı İnönü portrelidir. 1942-1947 yılları arasında dolaşıma çıkarılmıştır. 6 farklı değer ve 7 tertip olarak İngiltere, Almanya ve Amerika’da bastırılmıştır.

E-4:

9 emülsiyon grubu içinde en az farklı değerde banknot ve tertibi vardır. 2 farklı değeri vardır. (1 ve 10 TL) 3 tertiptir. ABD’de basılmıştır. 1947-1948 yıllarında dolaşıma çıkarılmıştır ve tamamı İnönü portrelidir.

E-5:

7 farklı değerde ve 32 tertiptir. 1951-1971 yılları arasında dolaşıma çıkmıştır. Banknot matbaası kurulma çalışmaları 1930’lu yılların sonunda başlanmış ama II.Dünya Savaşı sebebiyle bu çalışmalara devam edilememiştir. Matbaa kurma 1958 yılında tamamlanmıştır. Bu emisyon grubunun bir kısmı İngiltere’de bir kısmı ülkemizde basılmıştır.

E-6:

7 farklı değerde ve 18 tertipten oluşmaktadır. 1966-1983 yılları arasında dolaşıma çıkmıştır.

E-7:

1979 yılından itibaren dolaşıma verilmiştir. 15 farklı değer ve 36 tertipten oluşmaktadır. Hepsi Türkiye’de basılmıştır. Ocak 2006’da tedavülden kaldırılmıştır.

E-8:

28 Ocak 2004 tarihli 5083 kanunu gereğince ülkemizde ilk kez paradan 6 sıfır atılmıştır. 6 farklı değer verilir. 1 Ocak 2010’da ise tedavülden kalkmıştır.

E-9:

6 farklı küpürden ve 2 tertipten içeren. 1 Ocak 2009 garanti etme yenilenen tasarımlarıyla yapıldı. 2.çift 24 Aralık 2012 (10,20,100); 5,50,200 TL’lik banknotlar 8 Nisan 2013’te klinikte çıkarılmıştır.

Cumhuriyetin işletmemiz günümüze kadar 9 tane adet adet 132 adet tertip banknot dolaşıma çıkarılmıştır. İlk altı senedi grubunun ortaya çıkmış olması ve yedinci bir grup değiştirmenin gerçekleşmesidir ve 10 yılın sonunda değerlerini yitirmiştir.

ŞUBAT ÇALIŞMALARI

HÜSEYİN İLYASOĞLU