10 μύθοι του Αισώπου

  ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

   Το βιβλίο αυτό δημιουργήθηκε στα πλαίσια του Πολιτιστικού Προγράμματος Σχολικών Δραστηριοτήτων “Μια φορά κι έναν καιρό, με τον Αίσωπο… κι εγώ” που αναλάβαμε στο 1ο Νηπιαγωγείο Ν.Φώκαιας το σχολικό έτος 2015-2016. Περιέχει δέκα, από τους γνωστούς και μη, μύθους του Αισώπου, που επεξεργαστήκαμε μαζί με τους μαθητές μας κατά τη διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς και που δώρισαν την αφορμή στα παιδιά να γελάσουν, να σκεφτούν, να προβληματιστούν, να αστειευτούν, να ψυχαγωγηθούν, να προτείνουν λύσεις, να παίξουν, να ζωγραφίσουν και φυσικά… να διδαχθούν.

Ο Αίσωπος

Ο Αίσωπος ήταν αρχαίος Έλληνας μυθοποιός και μυθογράφος. Θεωρείται ιδρυτής του λογοτεχνικού είδους που σήμερα ονομάζεται παραβολή ή αλληγορία. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν ακριβείς και συγκεκριμένες πληροφορίες, από πολλούς μάλιστα αμφισβητείται ακόμη και η ύπαρξή του. Είναι ο διασημότερος από τους αρχαίους μυθοποιούς,  αναμφισβήτητος πατέρας του αρχαίου μύθου. Θεωρείται επίσης ο κορυφαίος της λεγόμενης διδακτικής μυθολογίας. Δεν έγραψε κανέναν από τους μύθους αλλά τους διηγόταν προφορικά.Η γέννησή του τοποθετείται τον 7ο αιώνα π.Χ, η δράση του όμως τον 6ο αιώνα π.Χ. και όπως ακριβώς και με τον Όμηρο πολλές πόλεις και χώρες ερίζουν θέλοντάς τον δικό τους: τόπος καταγωγής του αναφέρεται η Φρυγία, ενώ σύμφωνα μ’ άλλους γεννήθηκε στη

Σάμο ή τη Θράκη, τις Σάρδεις, την Αίγυπτο ή και άλλες περιοχές της Αφρικής, όπως την Αιθιοπία, στηριζόμενοι στο ότι στις ιστορίες του εμφανίζονται ζώα άγνωστα τότε στην Ευρώπη. Ο μεγάλος αριθμός των τόπων αυτών δικαιολογείται και από τα πολλά ταξίδια που φέρεται να έκανε ο Αίσωπος. Πρωταγωνιστές στους μύθους του Αισώπου είναι, κατά το πλείστον, ορισμένα ζώα, όπως η αλεπού, ο λύκος, το λιοντάρι, το ελάφι κ.ά. Κυρίως είναι διάλογοι μεταξύ ζώων που μιλούν κι ενεργούν σαν άνθρωποι, ενώ υπάρχουν και μερικοί με ανθρώπους ή θεούς. Οι μύθοι αυτοί έχουν ιδιαίτερη χάρη, θαυμαστή απλότητα κι άφταστη διδακτικότητα. Είναι παρμένοι από τη καθημερινή ζωή και τη φύση. Είχε τη μοναδική ικανότητα να δίνει στα ζώα ανθρώπινες ιδιότητες, ψυχή και λαλιά. Βασικό χαρακτηριστικό των διηγήσεών του ήταν το επιμύθιο το οποίο ήταν εύληπτο για τα παιδιά και το λαό (πηγή: Wikipedia).

1. Η αλεπού και τα σταφύλια

Η αλεπού ξεκίνησε

σταφύλια για να φάει

παίρνει το δρόμο χαρωπά

και πάει…

Σαν φτάνει στην κληματαριά

πηδάει να τα φτάσει

του κάκου όμως προσπαθεί

έχει πολύ γεράσει…

“Είναι ακόμη άγουρα!”

φωνάζει η καημένη

και στη φωλιά της η Μαριώ

γυρίζει πεινασμένη…

2. O αετός και ο γεωργός

Μια μέρα, ένας γεωργός πήγαινε στο χωράφι του. Σε μια στιγμή, άκουσε φασαρία στους θάμνους. Μόλις πλησίασε, είδε έναν αετό πιασμένο σε μια παγίδα για πουλιά. Τον ελευθέρωσε αμέσως.

– Εμπρός! είσαι ελεύθερος. Άντε, καλό πέταγμα, του είπε.

Μετά από μερικές μέρες, ο γεωργός κάθισε να ξεκουραστεί στη σκιά ενός βράχου. Έκανε ζέστη και αποκοιμήθηκε… Τον ξύπνησε όμως, θόρυβος από φτερούγισμα και κραυγή πουλιού.

Ήταν ο αετός που όρμησε και του πήρε το καπέλο. Ο γεωργός άρχισε να τρέχει φωνάζοντας:

-Αετέ, άσε το καπέλο μου. Αετέ, εγώ είμαι που σε έσωσα.

Καθώς έτρεχε, ακούστηκε θόρυβος… Μπαμ…Μπαμ… Γύρισε και τι να δει. Στη θέση που καθόταν, είχε πέσει ένα κομμάτι από το βράχο.

-Πω πω! Θα είχα σκοτωθεί, σκέφτηκε.

Ο αετός γύρισε και του άφησε το καπέλο. Ο γεωργός έμεινε άφωνος. Κατάλαβε. Ο αετός με το κόλπο του τού έσωσε τη ζωή.

– Αετέ, σ’ευχαριστώ, φώναξε.
Ο γεωργός έβαλε το καπέλο, πήρε την τσάντα του και ψιθύρισε: Κάνε καλό, να βρεις καλό…

Τι χαζός που είσαι κύριε κόρακα,
τι ανόητο πουλί.
Σου πέταξε η αλεπού δολώματα
και τώρα σου τρώει το τυρί.
Να πείσεις πρέπει κύριε κόρακα
πως έχεις και μια σταλιά μυαλό,
βασιλιάς αν θες να γίνεις
και να κυβερνάς λαό.

4. Oι ψαράδες και η μαϊμού

Οι ψαράδες πήγαν το πρωί να μαζέψουν τα δίχτυα που είχαν ρίξει στη θάλασσα το βράδυ. Τα τράβηξαν και βγήκαν στη στεριά. Αφού ξεχώρισαν τα ψάρια, άπλωσαν τα δίχτυα να στεγνώσουν και ξάπλωσαν κάτω από ένα δέντρο να ξεκουραστούν…

Η κυρά μαϊμού που ήταν σκαρφαλωμένη σ’ένα κλαδί τα είδε όλα αυτά. Κατέβηκε με προσοχή και κοίταζε μια τα ψάρια στα κοφίνια, μια τα απλωμένα δίχτυα.

– Κι εγώ μπορώ να το κάνω αυτό, λέει.

Αμέσως, άρχισε να τραβάει τα δίχτυα, για να τα ρίξει στη θάλασσα…

Καθώς δεν ήξερε την τέχνη, τραβούσε από δω, τραβούσε από κει, μπλέχτηκε στα δίχτυα και παρά λίγο να πνιγεί…

Άρχισε να τσιρίζει, για να την ακούσουν οι ψαράδες και από μέσα της έλεγε:

– Καλά να πάθω. Αφού δεν ξέρω να ψαρεύω.

5. H oxιά και ο κάβουρας

Μια οχιά ζούσε στους θάμνους και στις πέτρες πολύ κοντά στη θάλασσα. Εκεί κοντά συνήθιζε να κάνει βόλτα κι ένας κάβουρας που είχε τη φωλιά του κάτω από μια μεγάλη πέτρα, μέσα στο νερό. Έγιναν φίλοι. Συζητούσαν τα προβλήματά τους και ο αγαθός κάβουρας όσες φορές είχε μπλεξίματα το φίδι, το βοηθούσε. Μια φορά, που ένας άνθρωπος ετοιμαζόταν να σκοτώσει το φίδι, ο κάβουρας τον τσίμπησε στο μικρό δάχτυλο του ποδιού και το φίδι ξέφυγε. Το φίδι όμως, ήταν πονηρό και όλο προσπαθούσε να βλάψει τον κάβουρα. Μια μέρα κουλουριάστηκε γύρω από τον κάβουρα και του είπε:

– Έχω μια επιθυμία να δοκιμάσω τη δύναμή μου. Είμαι σίγουρος πως μπορώ να σε διαλύσω.

Θύμωσε ο κάβουρας και με τις δαγκάνες του άρπαξε το φίδι από το λαιμό και το έπνιξε… Το φίδι ξεκουλουριάστηκε και έμεινε ίσιο και ακίνητο, νεκρό.

– Φτάνουν πια οι κακίες σου. Όσο ζούσες έπρεπε να είσαι ίσιο και φιλικό. Τώρα ίσιωσες, αλλά είναι αργά για να καταλάβεις.

7. Ο Ήλιος και ο Βοριάς   

Ο Ήλιος και ο Βοριάς συζητούσαν για το ποιος από τους δύο έχει πιο μεγάλη δύναμη. Επειδή και οι δυο υποστήριζαν με πείσμα την άποψή τους, αποφάσισαν να κάνουν ένα πείραμα. Θα προσπαθήσουν και οι δύο να κάνουν έναν άνθρωπο να βγάλει τα ρούχα του. Είδαν από μακριά ένα γεωργό που πήγαινε ολομόναχος στα χωράφια. Άρχισε ο Βοριάς να φυσάει από όλες τις μεριές. Προσπαθούσε να βγάλει το πανωφόρι του ανθρώπου. Αυτός όμως έσφιγγε πιο πολύ τα ρούχα του. Μάλιστα, το σακί που κουβαλούσε το έβαλε και αυτό στην πλάτη του και το έδεσε πάνω του σφικτά. Ο Βοριάς βαρέθηκε και σταμάτησε.

-Σειρά σου, λέει στον Ήλιο.

Ο Ήλιος δυνάμωσε περισσότερο τη λάμψη του. Ο γεωργός έβγαλε το σακί, το πανωφόρι και την μπλούζα του. Κάθισε κάτω από ένα δέντρο και έβγαλε και το παντελόνι του.

-Τι λες τώρα; λέει ο Ήλιος.

-Εντάξει νίκησες, λέει ο Βοριάς. Είσαι πιο δυνατός.

9. Ο Ιάσονας και η αρκούδα

Ο μικρός Ιάσονας δεν ήθελε να φάει και η γιαγιά του απελπισμένη, άρχισε να φωνάζει από το ανοιχτό παράθυρο.

-Αρκούδα, έλα… Έλα να φας το φαγητό του Ιάσονα. Έλα, γιατί είναι πεισματάρης. Δεν τρώει και θα μείνει μικρός, δε θα μεγαλώσει. Έλα, αρκούδα, να φας εσύ να μεγαλώσεις…

Απ’το δάσος άκουσε τις φωνές μια αρκουδίτσα και πλησίασε πολύ…

-Τι καλή γιαγιά! Θέλει να μου δώσει φαγητό… Με προσοχή πλησίασε περισσότερο… Εκείνη τη στιγμή η γιαγιά έλεγε:

-Φάε, Ιάσονα… Δεν τρως; Τότε πήγαινε για ύπνο. Θα φας αύριο… Το ίδιο φαγητό.

Η αρκούδα απογοητεύτηκε πολύ…

-Ας φύγω, μουρμούρισε, οι άνθρωποι είναι ψεύτες. Άλλα λένε τη μια στιγμή και άλλα σε λίγο.  

10. Ο ψεύτης βοσκός

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας βοσκός. Κάθε μέρα πήγαινε το κοπάδι με τα πρόβατά του να βοσκήσουν στα βουνά, κοντά στο σκοτεινό δάσος. Κάποιες μέρες αγαπούσε τη δουλειά του, ενώ κάποιες άλλες μέρες, ο βοσκός βαριόταν και ένιωθε μοναξιά στα βουνά. Μια μέρα λοιπόν, καθώς βαριόταν υπερβολικά, αποφάσισε να κάνει ένα κόλπο στους συγχωριανούς του, προκειμένου να διασκεδάσει. Έτρεξε προς το χωριό και άρχισε να φωνάζει με όλη του τη δύναμη:

– Βοήθεια! Ένας λύκος επιτίθεται στα πρόβατα! Ελάτε γρήγορα! 

Οι συγχωριανοί του με το που τον άκουσαν, άφησαν αμέσως τη δουλειά τους και άρχισαν να τρέχουν με τα μπαστούνια και τα αγροτικά τους εργαλεία, για να βοηθήσουν το μικρό βοσκό. Ήταν υπερβολικά θυμωμένοι. Όταν έφτασαν, ένας από τους χωρικούς ρώτησε το αγόρι:

-Γιατί φώναζες; Δεν υπάρχει κανείς λύκος εδώ τριγύρω. 

Ο νεαρός βοσκός τους είπε γελώντας:

-Ήταν απλώς μια φάρσα

Πέρασαν αρκετές μέρες και ο λύκος εμφανίστηκε πραγματικά. Ο μικρός βοσκός φώναζε:

-Βοήθεια! Λύκος! Λύκος!

Οι συγχωριανοί του ακούγοντάς τον να φωνάζει άρχισαν να γελάνε. Ο λύκος επιτέθηκε στα πρόβατα. Αυτή τη φορά κανένας δεν ήρθε να βοηθήσει το βοσκό. Το αγόρι έχασε τα περισσότερα από τα πρόβατά του. Κατάλαβε το λάθος του και μετάνιωσε. Κανένας δεν πιστεύει έναν ψεύτη ακόμη κι όταν λέει την αλήθεια. 

BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Τσιόλα Κουτρότση, Αν. Αλφαβητάριο με τον Αίσωπο, εκδ. ΡΕΚΟΣ

Αισώπου μύθοι, Αθήνα: εκδ. Στρατίκη

Αισώπου όμορφα παραμύθια με ζώα, Αθήνα: εκδ. Στρατίκη