NESİLDEN NESİLE ANNEMİN ÇOCUKLUK OYUNLARI

HAZIRLAYANLAR:

ZEYNEP TÜRKMEN

RUKİYE ÖZTÜRK DALKA

MÜJDE CERAN

SEHER ÖTEGEN

ANDREA CRİSTİNA MİHAN

STELLA KOLOVOU

DİCLE USANMAZ

ÜMRAN YOLAL

BETÜL ÇETİN

HATİCE KARADUMAN

MERYEM ATEŞ

ZEYNEP SÖYLEMEZ

ANNEMİN ÇOCUKLUK OYUNLARI PROJE EKİBİ

AÇ KAPIYI BEZİRGAN BAŞI

Aç kapıyı bezirgânbaşı, bezirgânbaşı. 
Kapı hakkı ne verirsin, ne verirsin? 
Arkamdaki yadigâr olsun, yadigâr olsun.

Ezgi bittiğinde ebeler oyuncuları sırasıyla kollarının arasına alarak “bir sıçan, iki sıçan, üçüncüsü deliğe kaçan” derler. Üçüncü oyuncuya gizlice ebelerin seçtiği varlık isimleri sorulur. Oyuncu, hangi varlığı seçerse o ebenin arkasına geçer. Tüm oyuncular ebelerin arkasına geçtiğinde oyun alanının ortasına çizgi çizilir. İki ebe, arkasındaki oyuncularla beraber çizginin sağına ve soluna yerleşirler. İki grubun oyuncuları birbirini çekerler. Çizgiyi geçen grup oyunu kaybeder.

BİLYE OYUNU

Genişçe ve düz bir alanda 2 ya da daha fazla oyuncu ile oynanır. İlk oyuncu misketini genellikle çok uzak veya çok yakın olmayacak şekilde ileriye doğru atar. Onu takip eden oyuncu, diğer oyuncunun attığı miskete vurmaya veya en azından 1 karış mesafesi kadar yaklaşmaya çalışır. Genelde vurmak amaçtır. Çünkü eğer vurulamaz ise yahut karış mesafesine gelinemezse bir sonraki elde diğer oyuncu yakında bulunan oyuncunun misketini kolaylıkla vurur. Oyun bu şekilde sırayla belirlenen alan içinde misketlerle gezilerek oynanır. Oyun başlamadan ödül miktarı kararlaştırılır. Örneğin vuruş 2 karış 1 misket gibi. Bu durumda bir oyuncu diğer oyuncunun misketini vurduğunda, vurduğu kişiden 2 misket alır. Şayet karış açmışsa (kendi karışıyla bir karış mesafeye yaklaşmışsa) 1 misket alır. Vurma ya da karış açma eyleminden sonra o anda bulunulan noktadan oyun tekrar açılır. Genelde vurulan kişi son açılır.

ÇELİK ÇOMAK

İki büyük taş bulunur. Bu taşları aralarında aralık kalacak şekilde yan yana konmalı. Bu iki taşın olduğu alana ocak adı veriliyor. Bunun dışında 15-20 santimetre ve bir metre uzunluğunda iki çubuk hazırlamalısın. Kısa olana çelik, uzun olana çomak denir. Değnek düz tutuluyor ve ocak üzerinde yatay duran çelik çubuğuna hafif bir vuruş yapılarak yükseltilir. Yükselen çeliğe sert bir vuruş yapılarak uzağa gönderilir. Karşı grubun oyuncuları çeliği havada yakalarsa oyuncu yanıyor. Yakalayamazlarsa düştüğü yerden alıp ocağa doğru atar. Oyuncu değnekle ocağa düşmesini önler, uzaklaştırmaya çalışır. Eğer düştüğü yerle ocak arası değnek boyunda veya daha az ise oyuncu yine yanar. Değilse oyuncu gidip üç kez çomağa vurur. Bu vuruşlarda yükseltip uzaklaştırmaya çalışır. Üçüncü vuruştan sonra neredeyse alır ve ocağa doğru adımlarını saymaya başlarmış. Her yirmi adım bir “çul” sayılır.

ÇİN ÇAN OYUNU

Çin çan oyunu 4 veya daha fazla kişiyle oynanır. 2 taraflı olan ip birbirine bağlanır. İpin uçları bağlandıktan sonra 2 takıma ayrılırız. Atlama sırası kendisinde olmayan takımın oyuncularından 2 kişi ipin içine girer ve bacaklarıyla ipi gerginleştirecek şekilde karşı karşıya geçerler. Oyundaki amaç her turda belirli figürleri eksiksiz tamamlayıp bir sonraki aşamaya geçmektir. Takımdaki bütün oyuncular figürleri tamamladığında o tur bitmiş olur ve ipi tutan oyuncular ipin yerden yüksekliğini biraz daha arttırırlar. Eğer takımdaki oyunculardan biri figürü yanlış yaparsa sıra diğer takıma geçer. Ve oyun bu şekilde devam eder.

Yedi Kule

NASIL OYNANIR?

Oynayacak arkadaşlar bir araya topladıktan sonra eşit iki gruba ayrılır .Yedi kuleleri üst üste dizdikten sonra 8 – 10 adım kadar bir mesafeye konur. Yedi kuleye topu ilk atacak grup atış çizgisine sıralanır. Diğer grup ise kulenin başında bekler. İlk grubun oyuncuları sıra ile topu kulelere doğru gönderir. Bir grubun tüm oyuncuları kuleleri devirmeyi başaramazsa sıra diğer gruba geçer. Ebe grubun amacı; kuleyi deviren grubun elemanlarını; kuleyi tekrar dizdirmeden top ile vurmaktır. Vuran grubun amacı ise; ebe gruba vurulmadan kaçmak ve yedi kuleyi tekrar dizmektir.

3TAŞ OYUNU

3 taş oyunu 2 kişiyle oynanır. Oyun iki büyük kareden ve toplam 9 köşeden oluşur. Her oyuncunun taşları faklı renktedir. Oyunda temel amaç üç taşı yan yana ya da dikey bir konumda sıralamaktır. Taşlar rakip oyuncunu bir sonra ki hamlesini hesaba katarak hareket ettirilmelidir. Aynı zamanda kendi taşlarını yan yana getirmeye çalışmalıdır.

KÖREBE OYUNU

Körebe, bir ebe ve diğer oyuncular ile oynanır. Oyunda amaç ebenin oyunculardan birini yakalamasıdır. Ancak ebe, oyunculardan birini yakalarken bu işlemi gözleri kapalı bir şekilde gerçekleştirir. Ebenin gözleri bir bez ya da şal ile kapatılır. Bu sayede etrafını göremez. Diğer oyuncuları ses sayesinde takip eder. Bir kişiye dokunmaya çalışır. Dokunduğu kişi yeni ebe olur.

5 TAŞ OYUNU

Başlayan taraf önce taşlardan biri eline alır ve taşı havaya atar. O taş düşmeden aynı eliyle diğer taşlardan birini eline alarak havadaki taşı da yakalar. Bunu tüm taşları toplayana kadar yapar.

Beş taşı da topladıktan sonra taşları yeniden yere atar. İlk taşı yine havaya atar. Bu sefer yerden iki taş alarak havadaki taşı tutar. Sonra da kalan iki taş için aynı şeyi tekrarlar.

Üçüncü atışta önce üç, sonra da kalan tek taşı alır. Dördüncü atışta dört taşı birden almak zorundadır.

Bu hamleler esnasında amaç hiçbir taşı yere düşürmeden oyunu tamamlamak. Sıradaki oyuncu yakalayamazsa kaybeder ve oyun hakkı diğer tarafa geçer.

ORTADA SIÇAN

Bu oyunda, iki oyuncudan biri bir kaleye, biri ise diğer kaleye geçer. Kale futbol kalesi değildir, burada bahsedilen iki ayrı, karşıt taraftır. Yani bir kişi bir tarafa, diğer kişi de onun karşı tarafına geçer.

Oyuncular bu iki kişinin ortasında bulunan oyun alanına girer ve oyun başlar. Kalede olan oyuncular sıra ile topu atarak ortada bulunan oyuncuları vurmaya çalışır.

Ortada bulunan oyunculara top değdiği anda oyuncu oyundan çıkar. Çocukların deyimi ile oyuncu “yanmış” yani oyunu kaybetmiş olur.

Ancak ortadaki oyuncu topu tutarsa ve yere düşürmezse, 1 can kazanmış olur.

Oyuncular ne kadar çok top tutarlarsa, o kadar can kazanır ve oyunda kalabilme şansı kazanır.

İSTOP OYUNU

• Ebe belirlendikten sonra diğer oyuncular ebenin etrafında bir halka şeklinde dizilirler. Top ebededir. Aslında bu oyunda ebe diğer oyunlardan kıyasla daha avantajlıdır çünkü oyunu başlatıp aradan sıyrılacaktır.
• Ortadaki oyuncu diğer oyunculardan bir tanesinin ismini sesli bir şekilde söyleyerek topu havaya fırlatır. Burada ne kadar yükseğe atarsa o kadar avantajlı olacağı için atabildiğiniz kadar yukarı atmaya çalışın.
• İsmi söylenen oyuncu topu yere düşmeden yakalamak zorundadır. Eğer yakalamayı başarırsa başka bir oyuncunun adını söyleyerek topu yeniden havaya fırlatır.
• Eğer topu havada yakalayamazsa yerde tuttuğu an “İstop!” demelidir. O anda kaçmaya çalışan tüm oyuncular oldukları yerde dururlar ve ebe olan oyuncu bu oyunculardan bir tanesini topu tuttuğu yerden vurmaya çalışır.
• Vurduğu takdirde ebe burulan oyuncu olur ve bir puan kaybeder. Oyun bu şekilde devam eder. Üç puan kaybeden oyuncuya bir isim takılır ve oyun bu şekilde devam eder.

İP ATLAMA

Geniş bir alana çıkılır. Oynayacak öğrenciler arasından ipi sallamak için  iki öğrenci seçilir. Daha sonra uzun bir ip alınarak seçilen öğrenciler ipin uçlarına geçerler. Diğer öğrenciler ise ipin karşısında sıraya geçip sıralarını beklerler. Dairesel hareketlerle ip sallanmaya başlayınca diğer oyuncular sırayla ipin üzerinden atlarlar. Atlama esnasında ipe takılan oyuncu olursa yanar. Yanan oyuncu ip sallayan oyunculardan biriyle yer değiştirir. Sıradaki oyuncu ile devam ettirilir.

İsteğe bağlı olarak gittikçe ipi sallamanın hızı artırılarak oyun biraz daha zorlaştırılır.

TOPAÇ ÇEVİRME

Topaçlar, şimşir gibi sert ağaçlardan yapılan bir ucu sivri, armuda benzeyen oyuncaklarmış. Topaçın sivri ucuna daha uzun süre dönmesini sağlamak için kabara denilen çivi çakılırmış. Topaç, bal mumu yedirilmiş pamuk bir ip yardımıyla döndürülürmüş. Bir ucu işaret parmağına bağlanan ipin diğer ucu topacın sivri ucundan gövdesine doğru sarılır ve topaç hızla yere fırlatılırmış.

Oyun çocukların topaçlarını aynı anda döndürmesiyle başlar, topacı en fazla dönen çocuk oyunun galibi sayılırmış. Çocuklar geçmişin topaç oyununu bugün teknolojik ürünler olan çekmeli topaçlarla oynuyorlar. Genellikle plastikten imal edilen ve eski topaçlara pek benzemeyen bu oyuncaklar bir fırlatma aracına takılarak çevriliyor. Çekmeli topaçlar stadyum denilen genellikle daire şeklindeki ortası çukur bir alana fırlatılıyor.