BİR DEYİM BİR HİKAYE

Çam devirmek deyimi aslında pot kırmak ya da gaf yapmak ile aynı anlamı taşır. Bu deyim başkalarını kızdıracak, üzecek, gereksiz ve münasebetsiz söz söyleme anlamında kullanılır.

Göztepe-Erenköy taraflarında yaşayan zengin bir adamın 10 dönüme yakın büyük bir köşkü varmış. Adam bu bahçenin bir köşesine daha ev yaptırmaya karar vermiş. Eski binaların yapımında hep ahşap malzemeler kullanıldığı için herkes keresteyi tomruk haline getirtmiş. Bu keresteleri inşaat yaptıracağı yerin yakınına depolamış. Bu tomrukların içinde çam, gürgen, meşe ve ceviz ağaçları da bulunuyormuş. Yaz mevsimi olmadığı için Nişantaşı’ndaki konağında oturan zengin adam bir sabah, köşküne gitmiş ve köşkün saf bekçisine emir vermiş: “Bir hızarcı bul, bahçedeki ağaçların arasındaki çamları biçtir, tahta ve kalas yaptır” demiş.

Saf uşak da efendisinin emri üzerine hızarcıları bulmuş. Çam tomrukları yerine, köşkün bahçesinde ne kadar kıymetli çam ağacı varsa kestirip devirmiş. Bu akılsız uşağın adı, çam deviren uşak kalmış.

Ağzı sulanmak, imrenmek anlamında kullanılır. Bir başarı karşısında kişinin ağzı sulanacağı gibi, gördüğü herhangi bir yiyecek karşısında da kişinin ağzı sulanabilir. Bu deyim ulaşılabilecek şeyler için kullanılabileceği gibi, ulaşılamaz şeyler için de kullanılmaktadır. Kişinin imrendiği şey bir insan, bir eşya ya da bir yiyecek de olabilir.

Tuba D.

Etekleri tutuşmak deyimi insanların yaşamında olumlu ve olumsuz şekilde karşı karşıya kaldıkları durumların çözüme ulaştırılmasıdır. Kimi zamanlar insanlar olaylar çerçevesinde korku içinde kapılarak hareket ederler. Olay karşısında telaş ve heyecana kapıldıkları durumların ifade edilmesi “etekleri tutuşmak” deyimi ile tarif edilir.

Ceren K.

Eskiden kadınlar, saçlarını topuklarına kadar uzatırlardı. En uzun saç da en güzel saç kabul edilirdi. Kadın evini süpür­mek için yere eğilince arkasındaki çift örgülü saçlar yere dü­şer ve bir süpürge gibi her yeri öperdi. Bu durum, kadınların cefakarlığı göz önüne alınarak, “saçını süpürge etmek” olarak deyimleşip, dilimize yerleşmiştir.

Bir kadının, isteyerek birinin hizmetinde bulunup, çok emek vermesi.

Mert K.