SOSYAL BİLGİLER – TARİH

Devletin sınırlarının genişlemesinde ve fetihlerin gerçekleşmesinde güçlü ekonomik ve
toplumsal yapının katkısı büyüktür.
Osmanlı Devleti’nde yönetici ve askerî sınıf dışında kalan kesime “reaya” denilirdi. Kasaba
ve şehirlerde oturan ticaretle uğraşan tüccarlar, meslek sahibi olan esnaflar ile köylüler ve
konargöçerler bu gruba dâhildi.
Osmanlı Devleti’nin büyük bir siyasi güç olmasında Ahi teşkilatının sağlamış olduğu sosyal
ve ekonomik desteğin katkısı büyüktür. Toplumsal yardımlaşma ve beraberliğe katkısının
yanı sıra esnaf ve zanaatkârların yetiştirilmesi ve şehir ticaretinin canlılığının sağlanmasına
büyük katkı sağladılar.

Osmanlı nüfusunun büyük kısmı köylerde
yaşamaktaydı. Köylüler ise daha çok tarım ile
uğraşırlar ve ürettikleri ürünlerin bir miktarını vergi olarak verirlerdi. Köylülerin büyük
çoğunluğu devletin kendilerine tahsis ettiği
çiftlikleri işleten ailelerden oluşmaktaydı.
Konargöçerler hayvancılıkla uğraşırlar, şehirlerin et, yağ, yoğurt, tereyağı ve peynir
ihtiyaçlarının çoğunu karşılarlardı. Ordunun
gıda ihtiyacını karşılamak yanında nakliye
hizmeti de verirlerdi. Konargöçerler ayrıca
kasaplık, kereste yapımı ve kale tamirciliği
yaparlardı. Vergi ödemeyenler yolların, geçitlerin ve kalelerin korunmasına yardımcı
olurlardı.

Osmanlı Devleti’nin ekonomisinin temeli tarıma dayanıyordu. Kuruluştan itibaren doğru toprak politikalarının uygulanması tarım
sektörünü sürekli canlı tuttu. İskân politikası sayesinde üretim sürekli hâle getirilerek boş
topraklar ekonomiye kazandırıldı.
Osmanlı Devleti fetihlerle belirli ticaret yollarının denetimini ele geçirerek ülkede ekonominin canlanmasını sağladı. Ticaret yolları üzerindeki kervanlardan ve pazarlardan alınan
vergiler devletin önemli ekonomik kaynakları arasındaydı.