BURSA

OKUL:Bursa Anadolu Kız Lisesi

Projenin Adı: 81 İL 81 GÜNLÜK 1 HAYAT

Proje Yürütücü Öğretmen: İrfan Gezer

Proje Üye Öğrenciler

1) Yaren BATI

2) Şevval AYŞAVKI

3) Sudenaz ÖZKARA

4) Sevda ÖZYILMAZ

5) Rümeysa ÇETİN

6) Nisanur TURGUT

7) Nisanur KARASU

8) Edanur Doğan

9) Ecem KARKA

Karakterimiz: ADSIZ

Gezdiği Şehir: BURSA

BURSA

MÖ. 3. yüzyılda “Prusa” olan, yazılı kaynaklarda zenginliğe ulaşan, iskender kebabı ile de markalaşan, yaz kış şifalı kaplıca sularından yararlanılan, festival, şu anda, Uludağ’ı ile, çim ve su sporları ile doyasıya eğlenilen,

yeşiliyle örtünen, beyazıyla süslenen, ve mavisiyle, ” ruhaniyetli bir şehir ” denilen, Evliya Çelebinin seyahatlerine ilk başladığı, ” ipek yurdu, büyük şehir, diri ve kadir tarihi tarihi tarihi tanrının nazargâhı, devletler taht merkezi ve eski ” dediği Bursa ‘dayım.

Karşımda büyük heybetiyle, beyaza bürünmüş, Osmanlı’nın ” kar hazinesi ve rahmet buzu ” olan Uludağ.

Büyük bir merak ve heyacan içinde bu tarihi ve kültür şehrini tanımak istiyorum.Osmanlı’nın ilk başkentinde olmanın mutluluğu içindeyim.

Bursa’nın zamanında doğru ilerliyorum.Türk ve Osmanlı tarihinde demokratik yaşama geçişin ilk adımının atıldığı topraklarda şehir tüm tarihi ve güzelliklerini kucaklıyor gibiydim.Birden yüreğimi hüzün kapladı.Benim Bursa eteklerinde Bursa bulunan kaybolmuş, ovasında modern bir Bursa doğmuş.

Bursa burcu duygular içinde Tophane.Nereye baksam tarihi kokusu görmek, tarihi Bursa’nın merkezindeyim.Gezimi Bursa’nın kalbi Ulucami’yi gezerek karar verdim.

Minaresi, 20 kubbesi, 2200 metre kare alanı olan, müslüman dünyasının 5. önemli camisi kabul edilir.Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıd Niğboluinin ganimetiyle yapılır.Cami’de ilk hudbeyi Somuncu Baba vermiş. İlk imamı ise Süleyman Çelebi.

Açık havada yağmur sularının toplanması için. Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sonucu camiye hediyesi düşünmek için kullanın. Altın ipliklerle üzerine ayetler işlenmiş olan bu örtü, cami yerine yapılmış, aynı boyutta 20 kubbe ile karşılaştım.20 cami yerine yapılmış

Etrafı incelenmiş incelmeye devam edince hat levhaları gözüme ilişti.Bunların sayısının 192, O dönemlerin en önemli hattatları ile değerli eşerler öğrendim.

Camiden çıkınca,  Ulucami  ve  Orhan Camii ‘nin hemen açık Kapalı Çarşıya geçtim .. Orhangazi zamanında Hanların araları çatı ile kapatılarak kapalı çarşılar meydana getirilmeye başlanmış ve Kapalı Çarşı’nın ilk hali (ilk bedesten) bu şekilde oluşmuş.Daha sonraki sıralarda Sahaflar, Akatarlar, İvaz Paşa, Gelincik, Sipahiler, Karacabey (Yorgancılar, Sandıkçılar) Eski bakırcılar Çarşıları eklenerek eklenerek çarşıyı oluşturmuşlardır. 1958 yılında tamamen yanan kapalı çarşı yeniden inşa edilmiştir; ilk halinde olduğu gibi tek katlı olarak değil; alttan zemin kat, cadde ve yolların iki numaralı sokakları ve dükkanların üst katları olarak inşa edilmiştir. Çarşının üstü de modern bir şekilde kapatılmıştır.1855 depreminde yıkıldıktan sonra üstü açık kalan İvaz Paşa ve Eski Bakırcılar Çarşıları da 1960 yılında restore edilerek restore edilmiştir.

Kapalı Çarşı. Gerçekten çok büyük bir yer. Pazarlar, tarihi hanlar vb. şimdiye kadar yorulmadan saatlerinizi geçirebilirsiniz. Dükkânlarında mücevherinden havlularına, ipek kumaşlarından abiyelerine, günlük her türlü nakıcısına, oyuncakçısından kuruyemişçisine, her türlü ihtiyacınızı karşılayacak mağazalar var.

Kapalı Çarşıya bağlı olan Vakıf Bedesten Kuyumcular Çarşısı’na yol aldım. Çarşıya girer girmez çok güzel bir çeşme bizi karşılıyor ve çeşmenin yanında bu çarşıyı tanıtan bir yazı bulunuyor. Yazıda ” Osmanlı Devletinde ilk defa Orhangazi tarafından Bursa’da emir hanı ve epeyce geniş bir çarşı yaptırılmıştır. Fakat 14. Asırdan itibaren Değiştirme bir ticaret merkezi haline geldi, Yıldırım Beyazıt tarafından Bedestenin kurulmasına sebep olmuştur. Ulucami ‘ye bakan kıble ceza sarkesine kadar 12 dükkan Orhangazi vakfındadır. Yeni Bedesten ve bugün adetleri 56 olan diğer dükkanlar Yıldırım Beyazıt kendi’ın vakfıdır. Bedestenin geçirdiği tamiratlar hakkında bir bilgi yoktur.Fakat birçok tamirler gördüğü gibi eski izler ve resimlerden anlaşılmaktadır. Kıble kapısında bir Kelime-İ Tevhid İle (Bazazistan) yazılı olduğu biliniyor. Bu yazılar kaybolmuştur.1958 çarşı yangınında çok hasar gören bina baştan aşağıya tamir edilmiş ve üzerinde kubbesi üzerinde yeniden yapılmıştır. Orta geçit yeri ve onu çevreleyen otuz iki mahzen dört kapı ve bu altmış sekiz Dükkanı ile müstakbel Osmanlı yatakestenlerinin ilkesini teşkil etmektedir. Yazıyor. Çarşının giriş kapısının sağ ve sol koridorlar anlaşıldığı üzere kuyumculuk yapılıyor.

Fidan hanın kapısındayız.Koza hana benziyor.Keyifli zaman geçirilecek bir yer.Bir kahve içimi için hana giriyorum.Bir Türk kahvesi içerken huzur buluyorsunuz.

Gezinirken kendimi Pirinç hanın içinde buluyorum.1. Beyazid tarafından yapılmış.İstanbul’daki cami ve imaretlerine gelir sağlamak için yaptırılmış.

Prinç hanın günü İpek hana geliyorum.Çelebi Mehmet tarafından yaptırılmış.

Kapalı çarşının batı kapısından çıkınca, karşımda Balıbey hanı görüyorum.Timutaş paşa’nın kabrinin yanından geçerek hana varıyorum.Osmanlı’nın ilk üç katlı hanı özelliği taşıyor.Hanın girişinde lokantanın içinde geçerek bir mağara bulunmakta.Buradan yorgancılar çarşısına ilerliyorum.

Yorgancılar çarşısı Sof (yün) Pazarı olarak da anılmış. Karaca Bey tarafından yaptırılmış ve İplik ve pamuk yapan esnafların bulunduğu çarşıymış. Kapalıçarşı’nın bir bol çeşitli oluşturmakta. Bedesten’in tahmini, kuzey-güney istikametinde kopuşlar çarşı, bugün aynı adla anılmakta. Çarşının bir ucu,  Sipahiler  ve  Gelincik Çarşısı  ile  Bedesten’de açılmaktadır. Gezdiğim diğer çarşılara göre küçük bir çarşı ancak tıpkı diğer çarşılar gibi güler yüzlü esnaflara sahip bir çarşı .Yorgan, yastık, yün, elyaf, çarşaf ve battaniye gibi ihtiyaçlarınız varsa mutlaka uğramanız gereken bir çarşı.

Yorgancılar Çarşısı’ndan sonra Aynalı Çarşı’yı burayı bulmak benim için zordu ama kesinlikle buna değdi. antikalar satılıyor.Ben gitmeden çarşının aynalarla dolu düşüyordum ancak bir adet dahi aynacı bulunmuyor.Ayrıca edindiğim yazılan göre Orhan Gazi’nin Hisar dışında kurduğu Külliyenin hamamı olan yapı, aynı zamanda değiştirmek ilk çarşı hamamıymış.

Ulucamii’nin arka yüzü bulunan çarşı.çarşılar Talep uzanır .Ulucamii inşaatı sırasında işçilere ekmek dağıtan Somuncu Babanın ve Eskici Baba’nın bu çarşıda dükkanları olduğu söyleniyor. Ulucamii kuzey kapısından camiinin bahçesine çıkıldığında 2 şadırvanın Eski Sahaflar ve Gelinlikçiler çarşısına inilir.Bu çarşı adından da anlaşıldığı gibi sadece gelinlik satar.Tek koridordan küçük bir çarşıdır.

Çarşı işi kapısından, doğuda Tuz Pazarı’na doğru ipuçları Uzun Çarşı, Bursa’nın hareketli alışveriş siteleriindendir. 15.yüzyılın ilk yarısında en eski alanı burasıdır. Koza Han’ın kuzey Uzun Çarşı olarak adlandırıldığı bilinmektedir. Evliya Çelebi, Seyahatname’de Uzun Çarşı’da 9000 dükkanın gösterirunu gösteriyor. 1855’te ait bir fotoğrafta üzerinin kapalı olduğu görülüyor. 1927 senesinde, genel meclisinde Uzun Çarşı’nın üzerinin açılmasına karar verilmiştir. 2008 yılında dükkan cepheleri düzenlenmiş, çarşının üstü halkın her türlü hava koşulunda alış-veriş değişimi için yeniden örtüşmüştür. Geçmişte daha ziyade tuhafiye ve kumaşçıların bulunduğu çarşıda, günümüzde ağırlıklı olarak hazır giyim esnafı faaliyet göstermektedir.

Cümhuriyet caddesinde ilerliyorum.Geyve Han karşımda.Lonca hanıda  deniliyor.XV y.yılda Hacı İvaz Paşa tarafında yapılmış.Hanın arka kısmında Tahıl hanı bulunmakta.

Tuzpazarı denilen yerdeyim.Karşıma yine bir han daha çıkıyor;Çukur han.II.Murat zamanında Yıldırım Bayezid’in  damadı tarafından yaptırılmış.Osmanlı yiyecek maddelerinin satıldığı han olarak ilgi duyulan bir yer.

Bu büyüleci atmosferden çıkarak,dünyanın dört arastalı köprülerinden biri olan ırgandı köprüsüne doğru yola koyuldum.

Bursa’nın Yıldırım ilçesinde bulunan Tarih Irgandı Çarşılı Köprü ‘ye  Gökdere Bulvarı üzerinden araba ile gittim ve köprüyü incelemeye başladım .

Osmangazi fethettiği mesaj bu köprü yerinde savaşan yiğitlerden birinin gelen sese doğru kılıç vurmasıyla yer değiştirilmiş ve sarsılmış. Ortaya bir hazine çıkmış ve bu köprüğü o yiğit hazineyi kullanarak yaptırmıştır. Bu bilgileri, Irganda Köprüsü ‘nün sol yazım Asina Sanat Atölyesi bulunan girişinde bilgi sağ tarafımda Evliya Çelebi’nin yazmış olduğu tabeladan okudum. Biraz ilerlediğimde Nükhet Sanat Atölyesi ‘nin önünde bulunan çiniden yapılmış rengarenk yüzüklerin, bileziklerin, kolyelerin, gardırop önünde ve küçük bir tezgahta satıldığı gördüm. Dükkanın tam köşe kısmında saksıda yeşil bir bitki bulunmaktaydı aynı zamanda. Sol tarafa doğru yöneldiğimde Asina Sanat Atölyesi ‘nin önünde bulunan kahverengi, beyaz masalara konulmuş kolyeler, bilezikler, yüzükler,anahtarlıklar, bandanalar ve duvara asılmış olan gardılı aksesuarlar renkleriyle ortama güzel bir görüntü katmaktaydılar. Aslında ortama en büyük güzelliği katan kapıların, pencerelerin ve tavanın bazı yerlerinde kullanılan ahşabın kahverengi rengi ile sarı duvarların uyumudur. Sağa tarafa doğru ilerlediğimiz mesaj Dem Sanat Ney Ve Tesbih Dükkanı ve Endaze Dükkanı ile karşılaştım. Sol tarafımda ise Kubbe Sanat Hüsn-i Hat-Naht Cami Tezyinatı ve Irgandı Cafe bulunmaktadır. Irgandı Cafe’nin önünde koyu kahverengi renginde masa ve sandalyeler vardır. Yine sağ tarafa doğru ilerlediğimde Dar’ul Elhan Ney Atölyesi önünde gerçek çiçeklerden, yaz açık ve renkli yaz elbiseleri satılmaktadır. Sol tarafımda kalan Hanedan Sanat Atölyesi önünde ise birden fazla masalar ve diğerlerine göre büyük bir tezgah bulunmaktaydı. Yüzükler, kolyeler, bilezikler, küpeler, çantalar, giysiler, tesbihler, saatler ve daha başka el yapımı ürünler Haneden Sanat Atölyesi’nin önünde bulunmaktadır. Sağa tarafa doğru biraz daha ilerlediğimde Ahşap Oyma ve Feyezan Sanat Atölyesi ile karşılaştım. Ahşap Oyma Dükkanı önünde tabureler vardı. Sol tarafa doğru yöneldiğimde en çok kıyafet bulunan İpek Yolu Sanat Atölyesi ile karşılaştım. Kıyafetler yaz mevsimine uygun çok renkli elbiseler, tunikler ve gömleklerden oluşmaktadır. İpek Yolu Sanat Atölyesi’nin yanında olan Sanat Atölyesi önünde el yapımı askılı beyaz çantalar bulunmaktaydı. Sergilenen ve söndürülmüş bu hepsi birbirinden güzeller, bu köprüden geçtiğimizde birçok ürünü satın alabiliriz ve hatıra olarak saklayabiliriz. Köprünün arka tarafına doğru ilerlediğimde etrafının ağaçlarla kaplı olduğunu gördüm ve dükkanların arka kısımdan görünüşünün ray üzerinde ilerleyen trene benzediğini fark ettim .Buradaki gezim bittikten sonra Yeşil Türbe ‘ye gitmeye karar verdim.

Tarihi Irgandı Çarşılı Köprü ‘den yola çıkarak 5 dakika içinde Yeşil Mahallesine ulaştım ve türbeyi inceleye başladım.

Çelebi Mehmet tarafından Hacî İvaz Paşaya yıllar önce yaptırılmış Yeşil Türbe’nin önünde bulunan merdivenlerden bakıyorum etrafıma. Sağ tarafımda Hasan Can efendinin mezarı bulunan avlu beyaz taşlarıyla, sağında ve merdivenlerin solunda bulanan kocaman ağaçların yanında rengini çok belli olmaktadır. Yeşil Türbe etrafı yaklaşık 2 metre olan duvarlarla çevrilidir. Merdivenlerin sol tarında duvarların önünde sarı, beyaz, mor ve kırmızı renlerinden çiçekler ortama çok hoş bir hava katmakta ve rengarenk bir görüntü gösteriliyor. Yeşil Türbe ise bulunduğu konum ve dış cephesinde “Üretilmesi İmkansız Seramik” olarak geçen mavi, yeşil, turkuaz renklerinden oluşan çinilerle kaplı olmasıyla tam bir tarihi mekan ortamı yaratmaktadır. Tabelayı okuyunca Yeşil Türbe’nin,adını dış cephesinde kullanılan mavi, yeşil ve turkuaz renklerindeki çinilerden aldığını öğrendim. Merdivenleri çıktım ve Yeşil Türbe ‘nin etrafını gezdim. Tam tamına sekizgen bir yapıya sahipmiş. Merdivenlerin tam karşısında üst kısmında yarım kubbe şeklinde bir oyuk bulunan kapıdan içeri girdiğimde ilk önce 9 adet sandukayı (tabutu) ve kapıyla aynı hizada bulunan mihrabı gördüm. En büyük ve ortada olmayan sarı, lacivert, beyaz renginde çinilerle kaplı sanduka Çelebi Mehmet ‘e aitmiş. Diğer 8 sanduka ise Çelebi Mehmet ‘in şehzadeleri (oğulları): Mustafa, Mahmud, Yusuf; kızları: Selçuk, Sittî, Ayşe, Hafsa; ve sütannesi Dâye Hatun’a aittir. Mustafa ve Mahmud’un sandukası Çelebi Mehmet’in sağında, Yusuf ‘un sandukası solda ve Çelebi Mehmet ve oğullarının tabutları sekizgen bir platformun üzerinde bulunmakta; Kızlarından Selçuk’un sandukası Çelebi Mehmet’in arka sol çaprazında 1. yazı bulunmakta, Sittî ‘nin sandukası Çelebi Mehmet’in arka sol çaprazında 2. soru bulunmakta, Hafsa’nın sandukası Çelebi Mehmet’in tam arkasında 3. sıralarda bulunmakta, Ayşe’ nin sandukası Çelebi Mehmet’in arka sağ çaprazında 4. twitter bulunmakta. Son olarak Dâye Hatun’un sandukası Çelebi Mehmet’in arka sağ çaprazında 5. sıradadır. Aynı zamanda Çelebi Mehmet’in sağında bulunan yeşil ve beyaz renkli Osmanlı bayrağı, solunda bulunankırmızı ve beyaz renkli Türk bayrağı ünlü olduğu çok dikkat çekmektedir. Sarı, lacivert, beyaz renklerinde çinilerle kaplı olan mihrap kültürümüzde sanatın yerini belli etmekte. Kubbe şeklinde olan tavanda ise kırmızı, mavi ve turuncu renklerinde desenler, büyük pencerelerle ve bordo, mor renklerine yakın bir avize ile birlikte çok aydınlık ve renkli bir ortam oluşturmakta. Ortamdaki desteği desteklemek için yerde bulunan aydınlatmalar görevini yerleştirmek yerine getirmektedir

Yeşil Türbe ‘den Yeşil Cami’ye ulaşabildim çünkü çok yakınlar. Etrafı büyük bir merak içinde gezmeye başladım.

Çelebi Mehmet zamanında başlanılmış, 2.Murat zamanında tamamlanmış olan Yeşil Cami ‘nin siyah demir bir kapıdan oluşuyor. İlk adımımı attığımda sağ tarafımda çimenlerin ortasında yuvarlak şeklini oluşturmuş sarı, beyaz, mor, pembe, kırmızı renklerinde çiçekler bulunmaktaydı. Sol tarafımda ise çeşit ve ağaçların arasında bulunan oturaklar bulunmaktadır. Yeşil Cami beyazın önüne doğru ilerlerken yan kısımlarında bulunan rengarenk çiçekler duvarların süsü ve caminin ihtişamının belirtisi olarak görevini yerine getirmektedir. Yeşil Cami’nin koskocaman bir bahçesi vardır. Caminin kapısına doğru yaklaştığımda pencerenin etrafındaki desen ve oyukların aynı zamanda kapının üstündeki üçgensi bir yapısı olan yarım kubbe çok dikkat çekmektedir.Duvarların üst kısmında kalan 4 tane oyuk adeta camiden dışar izleyebileceğimiz balkonları veırmaktadır. Yıllar önce bu caminin yapımında taş kullanılmıştır. Yeşil Cami’nin duvarları beyaz, mimari ve kubbesi pembemsi renklerden oluşmaktadır. Kapıdan içeriye doğru ilerlediğimde ilk önce mermerle kaplı sekizgen yapılı şadırvanı gördüm. Tavanda aşağıya doğru sarkıtılmış dış kontrol çember, iç kısmında yıldız ve ampullerin çemberin içinde bulunmasıyla çok dikkat çekici bir avize bulunmaktadır. Şadırvanın tam karşısında iki basamaklı merdiven, merdivenin oturaklar .Merdivenden duvardaki mavi renklerindeki desenleri vardır. Diğer mihrapta bulunan desenler caminin mimarisindeki en detaylı işçilik olabilir.Kahverenginin açık ve koyu renkleriyle oluşan minber, mihrabın sağ yazısı bulunmaktadır. Duvarların üst kısımlarında bulunan mor, yeşil, mavi renklerinde bulunan renkli camlar içeriyi çok ferah göstermektedir. Halıların mavi renkli olması ortama uyum sağlamaktadır. Kapıdan girildiğinde sağ tarafta ve sol tarafta kalan böl veya odacıklara iki basamaklı merdivenlerden çıkarak girebiliyoruz. Bu bölmelerde bulunan desenler mavi tonlarındadır. Tavandaki kırmızı, kahverengi, sarı, mavi renklerindeki desenler çok güzeldir. Bölmelerin sağlama dolap ve rahleler vardır. Bölmelerin ve mihrabın bulunduğu platformun arasında bulunan odanın pencerelerinin içeriğinde ve tavanda beyaz taşlardan oyuklar bulunmaktadır. Ortada üst kısmı kubbe şeklinde bir mihrap ve yazı oyuklarla oluşturulmuş desenler vardır. Tavanlarında mavi, sarı, yeşil, kırmızı, turkuaz renklerinde çiçekler ve yapraklar oluşturulmuştur. Desenlerin hiç biri göz yormamaktadır. Aynı zamanda petek şekli caminin yerinde kullandı. Duvarda asılı olan saatler tarihi görünüme farklı bir bakış açısı katmaktadır. Bu caminin diğer camlardan farkına gelirsek Osmanlı döneminde ilk kez bu camide gösterim (padişahların ibadeti için oluşturulmuş) “Hünkar Mahfili” Yeşil Cami’de yer almaktadır. Çıkış kapısına doğru döndüğümüzde kapının sağında, solunda ve üstünde bulunan mavi desenli oyuklar “Hünkar Mahfili” olarak değerlendirilmektedir. Duvarda asılı olan saatler tarihi görünüme farklı bir bakış açısı katmaktadır. Bu caminin diğer camlardan farkına gelirsek Osmanlı döneminde ilk kez bu camide gösterim (padişahların ibadeti için oluşturulmuş) “Hünkar Mahfili” Yeşil Cami’de yer almaktadır. Çıkış kapısına doğru döndüğümüzde kapının sağında, solunda ve üstünde bulunan mavi desenli oyuklar “Hünkar Mahfili” olarak değerlendirilmektedir. Duvarda asılı olan saatler tarihi görünüme farklı bir bakış açısı katmaktadır. Bu caminin diğer camlardan farkına gelirsek Osmanlı döneminde ilk kez bu camide gösterim (padişahların ibadeti için oluşturulmuş) “Hünkar Mahfili” Yeşil Cami’de yer almaktadır. Çıkış kapısına doğru döndüğümüzde kapının sağında, solunda ve üstünde bulunan mavi desenli oyuklar “Hünkar Mahfili” olarak değerlendirilmektedir.

Yeşil Cami’den yola çıktıktan sonra Doyuran Cadde üzerinden çok kısa sürede Emir Sultan Türbesi’ne geldim ve etrafı incelemeye başladım.

Emir Sultan Türbesi, Emir Sultan’ın eşi ve Yıldırım Beyazıt’ın kızı tarafından yaptırılmıştır. Türbenin önünde yaklaşık 16-17 merdiven vardır. Merdivenlerin sağ hastalığı içinde bulunmakta olan bir avlu bulunmaktadır. Merdivenleri çıktığımda girdiğim ilk kapıdan dümdüz önümde sekizgen, beyaz taşlardan yapılmış bir şadırvan ile karşılaştım. Etrafımı incelediğimde sarı, yeşil renklerinden yapılmış tavan süsleri ortamı çok güzel gösteriyordu. Şadırvandan sola doğru bir yay çizerek ilerlediğimde türbenin kapısını gördüm gördüm. Kapının sağ ve sol yeterli ayakkabı koymak için kahverengi raflı dolaplar vardı. İçeriye girdiğimde gözlerim ilk önce pencerelerin taşıdığı tahta korkuluklarına takıldı. Geçmiş 4 tane pencere bulunmaktaydı. Yerdeki sarı ve kahverengi renklerinden oluşmuş halı ile perdeler birbirleriyle çok uyumlulardır. Tavanda içi boş kahverengi dikdörtgenden oluşturulmuş desenler bulunmaktaydı. Oda taşlı güzel bir avizeye sahipti. Kapıdan girince sağ tarafta kalan duvarda kahverengi ve renklerinden oluşmuş bir kapı bulunmakta idi. Sol taraftaki duvarın ortasında ise başka bir odaya açılan gerçek bir kapı bulunmaktaydı. Bu kapının solda kalan askılara asılmış çeşitli giysiler, sağ sur tahtadan yapılmış içinde Kur’an-i Kerim ve bazı kitaplar bulan bir dolap, üstünde ve sol yanında Arapça yazılar orta boy tablolar bulunmaktaydı .Artık içeriye girme zamanı gelmişti. İçeriye girdim ve ilk önce odanın ortasında bulunan en büyük sandukayı (tabutu) gördüm. Bu sanduka Emir Sultan hazretlerine aitti. Solunda oğlu Emir Ali’nin sandukası, sağında ilk mesaj Hundi Hatun’un sandukası, ikinci ve üçüncü sohbet kızlarının sandukası vardı. Toplam beş sanduka bulunan bu odanın yıllar önce ne kadar titizlikle incelemek görüntüyse olmaktadır. Emir Sultan’ın sandukası önünde kırmızı üzerine beyaz Türk bayrağı, yeşil üzerine beyaz Osmanlı bayrağı; üçüncü sarı rengine sahip desenlerle oluşmuş demir vardır. Sandukaların hepsi üzerinde lacivert ve mavi renklerinden oluşmuş örtüler ile kaplıdır. Odanın camları kısmı oval alt kısmına doğru dikdörtgen sekline sahiptir .Bu odanın avizeside beyaz taşlardan oluşmaktadır. İlk girdiğim odanın biçimi kareyken, bu odanın biçimi sekizgen yapılıdır ve tavan kubbe şeklindedir. Etrafı biraz daha inceledikten sonra dışarıya çıktım ve çok çok olan Emir Sultan Türbesi ve Camisi’nin birbirine yakın renkleriyle uyumunu gözlemledim. Emir Sultan Camisi’nin uygulamaları kubbe şeklinin arkasından çok hoş görünmektedir. Yapısı dikdörtgen, çapı zeminden küçük bir silindir konulmuş gibi görünmektedir ve caminin çok fazla penceresi bulunmaktadır.

Emir Sultan Türbesi’nden sonra Yıldırım Beyazıt Türbesi ‘ne Karadut Caddesi üzerinden geldim ve etrafı gezmeye başladım.

Yıldırım Beyazıt Türbesi, Yıldırım Beyazıt’ın oğlu Süleyman Beyazıt tarafından yaptırılmıştır. arka yüzü Şehzade Musa Çelebi’nin eşinin ve kim olduğu iki yüzü vardır. Yıldırım Beyazıt’ın sandukası etrafı yeşil demirlerle, diğer sandukaların etrafındaki kahverengi tahtadan yapılmış koruma ile çevrilidir. Yıldırım Beyazıt’ın sağında Osmanlı bayrağı, solunda Türk bayrağı bulunmaktadır. Tabutu üzerinde de kahverengi devamı beyaz kavuğu ve kavuğun altında mavi, kırmızı, sarı renklerinde bir kumaş vardır. Tabutunun üstüne örtülen örtü sarı ve kahverengi renklerinden oluşmaktadır. Diğer sandukaların üstündeki yeşil renktedir. Beyaz, mavi, kahverengi renklerinden oluşan desenlerle, kubbe açık ve koyu kahverengi, mor renklerinden oluşan desenlerle kaplıdır. Pencere aralarında kalan kısımda üçgen oyuklardan mimari bulunmaktadır. Alt kısımdaki pencereler duvardaki oyukların iç kısmında yer almaktadır. Türbenin avizesi beyaz taşlardan oluşmuştur. Türbenin dışını yapısını gözlemlediğimde; türbenin önünde üç basamaklı bir merdiven, sağında ve solunda merdivenin küp şeklinde bir mermer, mermerden tavana dayandırılmış kahverengi silindir direkler bulunmaktadır. Uzaktan bakınca direklerin sağında ve solunda kalan köşelerinden yerde kalan dikdörtgen direklerle beraber dört direk arası üç boşluk ve ayrı zemin oluşmuş. Kenarlarda iki boşluğun veya boşluktan karşı karşıya. Orta boşluk kapısına açılmaktadır Direklerin birleştiği yere dalga görünümü verilmiştir. Kenarlardaki boşlukların ortasında kalan ortasında pencereler bulunmaktadır. Her boşluğun tavanında ayrı ayrı kubbe şekli olan yapılar vardır

Yıldırım Beyazıt Türbesi’ne çok yakın olan Yıldırım Beyazıt Camisi’ne incelendiğinde çünkü birbirlerine çok yakınlardı. Camiye gel sonra önce yapısını, sonrada içerisini gezmeye başladım.

Caminin önünde kahverengi sekiz direği, gri renkte bir kubbesi bulunan bir şadırvan bulunmaktadır. Caminin dış yapısında altı kolondan beş aralıktan görünen bir görünümü vardır .Her bir serinin üstünde toplam beş kubbe bulunmaktadır. Kapıdan içeri girdiğimde önce ve sol tarafta bulunan ayakkabı koyma dışişleri vardır. Biraz daha ilerlediğimde sağ tarafta merdivenli “Müezzin Mahfili”, sol tarafta bulunan kapıdan girilir kadınlara ayrılmış bölüm, biraz daha ilerlediğimde sağ ve solda kalan kapısız önünde merdiven bulunan odacıklar, ilerlemeye devam ettiğimde sağ ve solda kapısı bulunan ve odacıklara açılan bölmeler; karşımda üç basamaklı merdiveni bulunan platform ve platformun üzerinde bulunan mihrap, minber, vaaz kürsüsü camiyi seyir. Caminin avizesi yuvarlak şeklinin ile ampullerle dolu haldedir. Halıları mavi; duvar desenleri kahverengi, sarı, maviden oluşmaktadır. Mihrabın üstünde sarı, kırmızı, mavi, lacivert, kahverengi ve caminin renkli camları ortama ferah bir hava katmıştır. Odacıkların tavanında bulunan taştan desenli yapıları harika bir işçiliktir. Dış mimarisinde de bulunan taştan desenler ve oyuklar bu caminin güzelliğini ön plana çıkarmaktadır.

Yıldırım Beyazıt Camisi’nden Bursa Tofaş Anadolu Arabalar Müzesi’ne gitmek için Barutlu Caddesi’nden Gökdere Bulvarı’na geçtim ve 5,6 dakika içinde müzeye ulaşmayı başardım . Geldiğime göre artık gezmen gerekiyordu .Etrafı çok dikkatli bir şekilde gezmeye başladım.

Birinci girişinden girdiğimde sağ , ikinci girişinden girdiğimde sol tarafta bulunan müzede yıllar önce kullanılmış araçlara örnekler vardır . Bursa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen 2000 yıllık savaş arabası,  çift beygirli at arabası ve öküz arabası , tahta tekerlekler , Türkiye’nin çeşitli şehirlerinden bulunarak bir araya getirilmiş kağnılar , top arabaları , odun arabası , ot arabası bu müzede bulunmaktadır.  At ve öküz arabalarının deri koltukları vardır . Üç araba yan yana dizilmiştir ve dördüncü araba tavana asılmıştır . Duvarlarında eskiden bu arabalarla çekilmiş fotoğraflar bulunmaktadır . Müzenin kapısında girdiğimde sol tarafta bulunan kapıdan içeri girdim ve kare bir yol izleyerek müzede bulunan arabaları inceledim . İnsan fosil kalıntısı , eski taşlar , insan heykelleri ve çalıştığı dükkanları örnekleyen odalar bu müzede bulunan diğer eserlerdendir . Müzenin önünde kozaklık bulunmaktadır . Ayrıca çok büyük bir bahçesi bulunan bu müzenin etrafında anıt ağaçları vardır .

Fabrika Sokağına sonra Park Sokağına geçerek Çobanbey Türbesi’ne geldim .Etrafımı büyük bir dikkatle inceleye başladım.

Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in oğlu Çoban Bey tarafından 14. yüzyıl başlarında yaptırılan bu türbenin kubbesi betonla kaplı, giriş kapısının önünde de tuğla bulunmaktadır. Duvarları da taştan oluşmaktadır .Kapının turkuaz renginde olması ortama farklı bir renk katmıştır. Kapının bulunduğu kısımda hiç pencere yoktur. Binanın sol yanında bulunan pencereleri açılan pencerelerin dikdörtgen şeklinde, kalan kısmı oval, alt kısmı dikdörtgen şeklinde fark ettim. Pencerelerden içeriye baktığımda yerde kırmızı bir halıda, mermerden yapılmış platformların üzerinde tabutlar olduğunu gördüm. Uzun Çoban Bey’in tabutu ile beraber toplam 5 tabut vardır. Onun dışında beyaz renkli renkli renkli çiçekler içinde çiçekler bulunmaktadır. Duvarda gümüş ya da bakırdan yapılmış şekli yuvarlak olan eserler asılıdır. Odanın avizesi beyaz taşlardan yapılmıştır. Kapıdan girildiğinde sağ tarafta kalan içinde bulunan bir dolap vardır. Dolabın yanında duvara asılı olan Kâbe fotoğrafı bulunmaktadır. Duvarlar kalan pencerenin sınırlarına kadar taştan yapılmış pembe, kahverengi renklerine; geri kalan kısım beyaz rengine sahiptir. Tabutların üzerlerinde yeşil renkli üzerinde sarı cami resmi olan örtüler serilmiştir. Binanın etrafını incelediğimde yeşil bahçesini ve ağaçlarını fark ettim. Bilgi panosunu okuduğumda Çoban Bey ‘

Çobanbey Türbesi’nden Kapıcı Sokağına araba ile ilerledim ve daha sonra Köşk Caddesine kadar ulaştım ve etrafı gezmeye, kapının girişinden başladım.

Yıldırım ilçesinin eteklerinde, kapıdan ilk adımı attığımda sol tarafta bulunan Hünkar Köşkü Müzesi kocaman bahçesi ve binasıyla insanların ilgisini çekiyordu. Bahçe girişinde zeminin döşemelerinin orijinal çakıl moza döşiktenemeleri köşkün uygulama içinde çok eskidir .Buna köşkün bahçesi çok güzel görünmektedir .Köşkün yapısı dikdörtgen prizma şekline arka tarafının tam ortasına eni boyundan küçük bir dikdörtgen prizma ve çatıda yine tam ortada merdivenlerin hizasıyla aynı uzunlukta bulunan üçgen prizma bir yapının bulunmasıyla oluşmaktadır. Tahta kapı ve pencerelerinin turuncu, kahverengimsi rengi duvarların sarımtırak rengine uyum sağlamıştır. Merdivenin kenar kenarlarında bulunan beyaz direkler çatının üçgen yapısına dayandırılmıştır. Direkleri birleştiren kısımda, desenlerle oluşturulmuş görselliği destekleyen beyaz renkli tavanda ve farklı yerlerinde parçalar bulunmaktadır. Köşkün önünde dört basamaklı dikdörtgen merdivenlerden ilerleyerek kapıdan içeri girdiğimde karşıdaki odanın yıkılması bir kırmızı halı ile karşılaştım. Oda tavanlarını süsleyen mavi ve renkleriyle ilgili olarak “kalem işi” süslemeler, boyanmış, kornişler, koltuk ve sandalyelerde kullanılan varak kaplamalar, yerdeki kırmızı üzerine sarı çiçekler bulunan halı, odayı zengin göstermeyi başarmıştır. Bu odaya kabul salonu adı verilmiştir .Odada Abdülmecit’in, Abdülaziz’in ve 5. Reşat’ın gerçeğe yakın heykelleri bulunmaktadır. Boyalı pembe üzerine sarı çiçekler, diğer halılar; perdelerdeki pembe üzerine kırmızı, sarı renkleriyle oluşturulmuş desenler; koltuklardaki kırmızı üzerine oluşturulmuş sarı desenler, halının ortasındaki masa, sandalyelerin çevresi, duvardaki altın kaplamalar uyum içinde bulunmaktadır. Odanın 18 kollu bohemya tipi avizesi salonu büyük enerjiyle aydınlatmaktadır. Gereksiz giriş kapısı hariç iki kapı daha bulunmaktadır. Odanın gizli kapıda Atatürk’ün odasına açılmaktadır. Bu kişi Atatürk’e ait koyu kahverengi renginde masa, sandalye ve dolap; altın kaplamalı iki sandalye ile krem ​​renklerinde iki ayrı perde ve iki pencere vardır. Atatürk ‘ün karyolası üzerinde “K&A” imgesi bulunmaktadır. Atatürk ‘ün takım elbise giyilebilir ise çok gerçekçi görünmektedir. Odanın sağ, dolabın yanında bulunan ikinci kapıdan girdiğimizde Atatürk’ün çalışma odası ile karşılaştım. İçeride Atatürk ‘ tahtadan yapılmış ayna çerçevesi, sandalyeleri ve masası bulunmaktadır. Bu odadan da çıktıktan sonra kırmızı halıyla kaplı ahşap oymalı korkulukları bulanan merdivenden inerek bodrum katını gezmeye başladım .Odanın ortasında mini havuz nedeniyle bu odaya “Havuzlu Oda” denilmektedir. manevi kızları Sabiha ve Ülkü’nün odasıdır .. Odanın sağında ikinci kapı “Yemek Odasına” açılmaktadır .Odada 14 sandalyeli kenarları oval, açılır kapanır ceviz masa bulunmaktadır. Tavanın tam ortasında yeşil bir ortama uzanmış aslan figürü resmi, odanın neresinden bakılırsa bakana dönük döndürülüyor. Odanın üç penceresi ve üç dolabı vardır. Pencerelerin perdesi kırmızı ve sarı şeritlerden oluşmuş dalgalı biçimdedir. Odanın yanında bulunanlardan biri oturma odasına açılmaktadır. Kesin Dünya’da tek, benzer olmayan mavi, mor ve pembe renklerinden oluşan 175 yıllık el yapımı camlardan yapılmış olabilir.

Okçu Baba adıyla bilinilen asıl adı Nusret Paşa olan bu zat Orhangazi zamanında askerlerimize ok yapımında yardım eden önemli bir ustaymış. Söylentilere göre Okçu Baba bir gün yay ve okunu alıp Uludağ’a çıkmış ve bu ok nereye düşerse benim mezarımı oraya yaparsınız demiş.

Şimdi yakınbesinin bulunduğu kırk merdivenlerin biraz yukarısında Tophane’ye bir yerdedir. Bu vesileyle çok değer ver Osmangazi ve Orhangazi’ye vefatından sonra da yakın olmuştur ”Bu yazıyı Okçu Baba Türbesi’nin girişindeki tabelada okuyup çok etkilenmiştim. Türbe üçlü banklar olan aslında herkesin önünden geçip gittiği bir yerde Kare planlı ve tek kubbeli bu türbe demir parmaklıklarla kapalı ama rahatlıkla gözüküyor. İçeride Okçu babanın sandukası bulunuyor ve birkaç eşya var.

Yönümü Tophane denile eski kaleye yöneltim. Tahtakale’nin uyguladığı gitmeye karar verdim.Burası Bursa’nın merkezi ve simgesi olan surların hemen yanında, diğer çarşılara nazaran ufak tarihi bir çarşı. Yerleri Arnavut kaldırımı taşlarıyla, esnaf samimiyetini hala koruyan Tahtakale’de kahverengi ağır basmakta. Eskiden bir sarayı çevreleyen surların güneybatı kapısından çıkması bu çarşıda bulursunuz. İlerledikçe tarih ve yaşanmışlığı içinize işler. Şöyle bir bakalım birbirleriyle konuşup gülüşen esnafları köylerinde satan köylüleri, alışveriş yapan ya da meydanda dinlenen halkı görürsünüz. Sur kapısından Tahtakale, Bursa’nın bir diğer simgesi Heykel’in üst sokaklarına kadar uzanmakta.Çarşı çiçekçilerden tutun, balıkçıya, fırına kadar her şeyi bulabileceğiniz dükkanlara sahip.

Muhteşem surlarle karşılaştım.Saltanat Kapısı önünde kendimi buldum.Bu kapı Osmanlı zamanında Bursa surlarının en büyük ve en görkemli kapısıymış aynı zamanda ipek ve baharat yoluna açılan ana kapıymış. Gösterişli tören ve geçitlerde kullanılmış. Günümde restore edilmiş haliyle tüm ihtişamıyla duruyor. Okçu Baba Türbesini ziyaret ettikten sonra karşıya geçerek bu kapıyı ve surları inceledim turist veya yerli halk bu kapıda fotoğraf çekiliyordu. Surların yukarısına çıkan merdivenleri çıktım buradan manzara çok güzel gözüküyordu. Hatta tam bulunduğum surların üstünde Osmangazi’nin oğlu Orhangazi’ye “Beni şuradaki gümüş kümbete koyun” dediği bilinmektedir.

Surlardan çıktıktan sonra ortaya çıktı girdiğimde eski tarihi bozulmadan bedava bir Cafe çıktı. Önce konağın içini üst katını gezdim burası tam eski bir konak edilmişti .Camlardan ise harika Ulu Cami manzarası izleniyordu. Bahçeye çıktığımda ise surların üstünde masa sandalyesini gördüm oturup Ulu Cami eşantiyon eştim içtim iç gerek sunum servis harikaydı. Burada harika vakit geçirip dinlendikten sonra tekrar surlardan merdivenlerden aşağıya inip surlardan geçerek Osman Gazi ve Orhan Gazi türbesinin bulunduğu yer Tophane Saat Kulesinin yer bul Tophane Parkı’na yöneldim.

Oldukça kalabalıktı. Oradaki bir taşınması Osman Gazi ve Orhan Gazi Türbesinin Unesco tarafından koruma altına alındı ​​yazıyordu. Osman Gazi Türbesi’ne girmeden önce İstiklal Şehitleri mezarlarını gördüm. İnsanlar etrafta inceliyor fotoğraf çekiliyor dua ediyordu Bunları görmek beni mutlu etti.

Osman Gazi Türbesine girdim. Oradaki yazıdan bilmediğim ve bildiğim çok bilgiyi

okudum. Osman Gazi’nin oğlu Orhan Bey 1326 yılında Bursa’yı fethettikten sonra babasının vasiyetini yerine getirerek onu “Gümüşlü Kubbe” adıyla anılan aslında bir Bizans şapeli olan yere defnetmiştir. Günümüzde Osman Gazi’nin mezarının bulunduğu yapı 11. Yüzyılda olduğu bilinen Saint Elias  Manastırı’ndaki şapelin yerine yapılmış.2014 yılında Unesco tarafından Dünya Mirası listesinde yer almıştır. İçeriye girince ortada büyük sedef kaplamalı olan Osman Gazi’ye ait olan sandukanın etrafında 16 tane daha sanduka vardı. Bu sandukaların biri Osman Gazi’nin diğer oğlu Alaaddin Bey’e aitti. Diğerleride Osman Gazi zamanında yaşamış önemli büyüklerimizdi.

Osman Gazi Türbesi’nden çıktıktan sonra gözüme üstünde yazı olan camdan bir taş çarptı okuduğumda onun Mehmet Akif Ersoy’un yazdığı Bülbül adlı şiir olduğunu anladım. Hikayesini araştırdığımda ise şaşırmış ve böyle bir bilgi edindiğim için sevinmiştim. “ 8 Temmuz’da Yunan kuvvetleri Bursa’ya girmişlerdi. Yunan kuvvetlerinin başındaki teğmen Venizelos’un oğlu Sofokles doğruca Osmanlı’nın kurucusu  Osman Gazi’nin türbesine girmiştir. Orada sandukaya ayağını dayayıp çektirdiği fotoğraf tüm dünya basınına yayılmıştı. “Kalk koca Türk! Senden ırkımın intikamını almaya geldim. Bak kurduğun devlet parça parça oldu. Bursa’yı eski sahibine iade ettik. Kalk! Seni bir kere daha öldüreyim de ırkımın intikamını alayım.” Demiştir. Bu acı olayların sonucunda Mehmet Akif Ersoy “Bülbül” adlı şiirini bir gecede tamamlamış. Bu hikâye beni çok etkilemişti. Biraz bu olayları düşündüm ve etrafı inceledim. Osman Gazi türbesini ziyaret ettikten sonra hemen yanındaki oğlunun yani Orhan Gazi’nin türbesine yöneldim.

1326 yılında babasının gerçekleştiremediğini gerçekleştirerek Bursa’yı fetheden Orhan Gazi’nin mezarının bulunduğu yer 11. Yüzyılda olduğu bilinen Saint Elias Kilisesi’nin yerine yapılmıştır. Türbenin zemininde görünen mozaikler bunun kanıtıdır. Türbede 21 sanduka bulunmaktadır. Orhan Gazi’nin sandukası en ortada bulunmaktadır. Ayrıca türbede Orhan Gazi’nin özlü Nilüfer Hatun ve diğer önemli kişiler yer almaktaymış. İçeri girdiğimde Osman Gazi türbesinden farklı olarak halının olmadığını ve ayakkabıların çıkarılmadığını gördüm. Ortada bulunan Orhan Gazi’nin sandukası en büyükleriydi.

Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerini ziyaret ettikten sonra Tophane Saat Kulesine doğru yürüdüm öncelik saat kulesinin yanına sıralanmış 5 tane savaş topu vardı. Buraya Tophane’nin sebebi geçmişten günümüze kadar hala ramazan ayında sahur ve iftar vakitlerinde üst atışı yapılmasıdır. Tophane Saat Kulesi ise eskiden Bursa’yı yazılı olarak gördüğü için yangın kulesi olarak k Tarihi yapıları inceledikten sonra biraz da Bursa manzarasını izledim Tophane Parkı’ndan Bursa’nın yeri gözüküyor. Burada yoğun fotoğraf çekiliyor manzarayı inceliyordu. Yeni restore edilmiş haliyle aşağıya doğru merdivenler iniyor.

Bu muhteşem yerden ayrılarak Balabnbey kalesine doğru ilerlemeye başladım.Her yerde tarihin izlerine raslanıyor. Üftade türbesi karşıma çıkıyor.Dua ederek yanından geçiyorum.. Balabanbey kalesine varıyorum.’Osman Gazi, biri kentin doğusundaki tepede, diğeri de kentin batısındaki kaplıcaların yakınında olmak üzere, havale kulesi dediğimiz iki tane gözetleme yeri yapmış ve giriş-çıkışları kontrol ederek kenti ablukaya almış. Bunlardan doğudakine Balaban Bey, batıdakine de Gazi Aktimur dizdar, yani kale komutanı, olarak atandığı bu kulelere onların adları verilmiş.

Osmanlı’nın ilk kale olan Balabanbey kalesini gördükten sonra Tophane’den biraz aşağı doğru inşaat açık tonlardaki mimarisiyle Fabrika-i Humayun sizi karşılıyor. Eski yapısı, bölüm ayrılmış hatlarıyla bize görsel bir şölen sunuyor. Tarihçesine bakalım biraz da; 19. Yüzyıl ortalarında devlet eliyle endüstrileşmesi bir ürünü olarak 1852’de kurulmuştur. Muradiye’de Cilimboz deresinin kenarındadır. Sarayda kullanılacak ipek halı ve kumaşlar için iplik üretme devlet eliyle kurulmuştur. Avrupa sarayları da dahil olmak üzere devrin önemli devlet adamlarını giydirmiştir. Restore edilen ve kullanım alanı 8000 m2’ye çıkarılan Fabrika-i Humayun yaşayan bir eğitim ve sanat merkezine dönüşmüştür.

Fabrika-i Humayun’dan sonra dümdüz aşağı doğru yürüdüğümüzde sol tarafta kalıyor bu tarihi külliye. Dışındaki tuğlaların renklerinin eski devirde bir yana restore edilirken dahi bu güzel görüntü bozulmamış. Peki ya tarihçesi? Hamza bey tarafından yaptırılmıştır. Fatih devrinde mescit olarak yapılmış, 1614 yılında kazasker Muallim Zade Ahmet Efendi tarafından minber konulması ile camiye dönüştürülmüştür. 1826 ve 1854 yıllarında meydana gelen depremler nedeniyle tamirat görmüş, Fatih devrinde Bursa’da yapılan eserlerin en büyüğü ve en önemli külliyesidir. Medresesi ve imareti bugün mevcut değildir. Büyük kubbe kasnağı tuğladan, kanat kubbelerinin kasnakları halâ duruyor.

Hamza Bey Külliyesinden aşağı Çekirge’ye indiğimizde bizi bu hamam karşılıyor. Dışındaki taş yapı doğal afetlere dış kuvvetlere karşı sağlam olmasını sağlar. Arka yeşil kalan yeşillik alan ise iç ferahlatıcı bir görüntü oluşturuyor.

Bursa, şifalı sularıyla da ülkemizin önemli noktalarından biridir. Dış yapısındaki tuğlaların deniz dalgasını veıran motifiyle ilk görüşte dikkatleri üzerine yazan hamam, birkaç basamakta bulunmaktadır.

Hamamın 1365-1370 tarihinde yapıldığı tahmin edilmektedir. Hamam hem iç hem de dış dekorasyon ile oldukça hoş bir bütünlük.

Karşıma Karagö Hacivat heykeli çıkıyor. Gölge oyunlarının ülkemizdeki temsilcisi olan Karagöz ile Hacivat tiplemelerinin Bursa da yaşadığı ve Orhan Cami inşaatında çalıştıkları ile çeşitli anlatılar bulunmaktadır.Heykelin karşısında müzesi bulunmakta.

Çekirge’den aşağı inip Osmangazi’ye geldiğimizde önce Protestan Kilisesi karşılıyor bizi. Kavuniçi’nin rengi sayesinde insanın içini ısıtan kilisede onun Pazar ayinler yapılıyor. Bahçedeki ve duvarlarındaki yeşillikler sebebi ile ferah bir havası olan hafta sonu misafirlerine gezme fırsatı sunuyor.

Reşat Oyal Kültür parkına yanından geçerken parkın güzelliğine bayıldım.

Heykel deAtatürk heykelinin önündeyim.Karşımda Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu,solumda Valilik binası,sağıma bakıyorum setbaşına uzanan cadde,akrama bakıyorum Bursa Kent Muzesi.Her bakışta göz tarihi bir değere takılıyor.Tarihi değerler denizinde sörf yapıyor gibi hissediyorum kendimi.

Atatürk heykelin üst kısmına doğru ileliyoru.Bursa Kent Müzesini görüyorum.Bursa’nın kuruluşundan günümüze kadar olan sürecin tarihi izlerini bulunduran müze.Hemen ilersinde Bıcakçılar müzesi görünüyor.Oraya doğru ilerliyorum. Arnavut çakısından Bursa yatağanına tüm çeşitleri bir arada sunan aynı zamanda bıçak zanaatı hakkında her tür bilginin toplandığı müze olduğunu gördüm.Müzeden çıkıp yürümeye başladı.Tarihi okullardan Necatibey Kız Meslek Lisesi ,az ilerisinde Bursa Anadolu Kız Lisesi ve yanında Bursa Erkek Lisesi.Nereye yönelsem tarihi anımsatan yapılar.Bakımlı ve restore edilmişler.Modern yapılar içinde dimdik ayaktalar.

Zamana meydan okuyan bu tarih deryası içinde ilerlerken Muradiye Külliyesine doğru yöneldim.Yolumun üzerinde karşıma Geruş Sinagogu çıktı.Dışındaki krem ​​rengi duvarları sayesinde insanın içini ahlaki yapı Yahudilerin ibadet yeri.Sinagog

16. yüzyıl başlarında Sultan II. Selim’in izni ile yaptırılmış. Altıparmak Caddesi’nin yanında yer alan sinagogun adı olan “Geruş” İbranice kovulmuş gelmekteymiş. 15. yüzyıl sonlarında İspanya’dan sınır dışı edilen ve Osmanlı İmparatorluğu tarafından gönderilen yazı kalyonlara bindirilerek Osmanlı İmparatorluğuna kabul edilen Musevî mesajının ilk kafileleri Bursa’ya yerleştirilmiş ve bu sinagog kurulmuş.

Yoluma devam ediyorum.Tarihi eski Bursa evleri geçerek Muradiye Külliyesi’nin kapısındayım.Bursa’da inşa edilmiş beşinci ve son külliye. Külliye II.Murat tarafından yapılmış. Hanedana ait en büyük türbe kelimesinin yer öğren külliye.Külliye gezintisi, rüya ile hakikatin, hüzün ile huzurun bir arada tıslandığı burası diyor insan.

Muradiyeden ayrılıp Uludağ yoluna yöneldim.Yolun kenarında dedikleri İnkaya Ağacını görmek istedim.Oraya vardığımda hayatımda büyük ağaç, resmen yaşam tarih, öğlene doğru gittim. Çınarın hemen dibinde otopark var ancak dolu olma yüksek, yer bulamazsanız hemen aşağıda boş otoparklar var (yol kenarında) araçlarınızı buraya bırakabilirsiniz ama kısa ve bayağı dik bir yokuşu tırmanmanız gerekecek. Serpme kahvaltı yapabilirsiniz ancak her tarafta yemek kokusu ve çok kalabalık çay 2 lira, otopark 5 tl turistik bir yer için uygun. Şahsi kanaatim biraz temiz hava almak ve huzurlu bir kahvaltı için uludağa doğru çıkarken yol kenarında manzara yerler var oralarıda tercih edebilirsiniz ama görmeden geçmemelisiniz.

Adını Osmanlı Devleti’nin ilk köylerinden biri olan İnkaya Köyü’nden almıştır. 600 yıllık tarihi çınar muhteşem görünümü ile dünyaca ünlüdür. Çapı 3, yüksekliği ise 35 m. olan bu anıt ağaç, 13 ana kola sahiptir. Dalların kalınlığı 3-4 metreyi bulan çınar, 9,2 metrelik çevresiyle Türkiye’nin en yaşlı ağaçlarından biridir. İnkaya Çınarı, Bursa’ya yolu düşen yerli ve yabancı turistlerin uğramadan geçmediği önemli bir sembol.

Bursa anlatılmak bitmiyor.Bursa’ya gidince Cumalıkızık’ı görmemek olmazdı 2014’te Unesco dünya mirasları listesi köy Cumalıkızık’ta Osmanlı döneminden kalma evler vardı. Hepsi renkliydi ve eski pencerelere sahipti. Sokaklar dar, kaldırılmış ve taşlarla döşeliydi. Yaklaşık 270 evi olan bu köyün içlerine girdikçe sokakların ne kadar benzediğini fark ettim. Köyün ismini alış hikayesine göre; Kızıklar adındaki bir aşiret Ertuğrul Bey tarafından, o zamanlar adı Keşiş Dağı olan Uludağın içinde bir köye yerleştiriliyor. Bu aşiret yedi kardeşten oluşuyor. Bu kardeşlerden en büyüğü olan “Cumali” bu köyde kaldığı için adı Cumalıkızık oluyor. Diğer köyler Hamamlıkızık, Değirmenlikızık, Fidyekızık, Derekızık ve Bayındırkızık’tı. Köy 1300 yıllık ve köyde bulunan Bizans’ın kalın kalıntısı ne kadar eski oldu anlamama yardımcı oldu. İlerlemeye devam ettiğimde köyün camisine geldim ve bu caminin 300 yıllık olduğunu gördüm. Caminin yanında Zekiye Hatun Çeşmesi ve tek katlı hamamı vardı. Her bir yanından tarih akan bu köyde Cumalıkızık Etnografya Müzesi de bulunuyor. Sokaklar arasında gezerken buranın en dar sokağı olarak bilinen Cin Aralığı’na geldim. Bu dar sokak hakkında birkaç efsane bulunuyor. Biraz daha ilerledikten Küpeli Ev adlı müzeye dönüştürülmüş eve ulaştım. 14 nesildir kullanılan bu evde bulunan eşyalar köy halkının toplanmış. Bu ev Unesco tarafından koruma altına altındaydı.Köy 2000 kullanıma kadar sıradan yerleşim yeriyken burda çekilen dizilerle tanınıp turizm yönünden kazanmaya başlamış. İlerlemeye devam ettiğimde köyün camisine geldim ve bu caminin 300 yıllık olduğunu gördüm. Caminin yanında Zekiye Hatun Çeşmesi ve tek katlı hamamı vardı. Her bir yanından tarih akan bu köyde Cumalıkızık Etnografya Müzesi de bulunuyor. Sokaklar arasında gezerken buranın en dar sokağı olarak bilinen Cin Aralığı’na geldim. Bu dar sokak hakkında birkaç efsane bulunuyor. Biraz daha ilerledikten Küpeli Ev adlı müzeye dönüştürülmüş eve ulaştım. 14 nesildir kullanılan bu evde bulunan eşyalar köy halkının toplanmış. Bu ev Unesco tarafından koruma altına altındaydı. Köy 2000 kullanıma kadar sıradan yerleşim yeriyken burda çekilen dizilerle tanınıp turizm yönünden kazanmaya başlamış. İlerlemeye devam ettiğimde köyün camisine geldim ve bu caminin 300 yıllık olduğunu gördüm. Caminin yanında Zekiye Hatun Çeşmesi ve tek katlı hamamı vardı. Her bir yanından tarih akan bu köyde Cumalıkızık Etnografya Müzesi de bulunuyor. Sokaklar arasında gezerken buranın en dar sokağı olarak bilinen Cin Aralığı’na geldim. Bu dar sokak hakkında birkaç efsane bulunuyor. Biraz daha ilerledikten Küpeli Ev adlı müzeye dönüştürülmüş eve ulaştım. 14 nesildir kullanılan bu evde bulunan eşyalar köy halkının toplanmış. Bu ev Unesco tarafından koruma altına altındaydı. Köy 2000 kullanıma kadar sıradan yerleşim yeriyken burda çekilen dizilerle tanınıp turizm yönünden kazanmaya başlamış. Her bir yanından tarih akan bu köyde Cumalıkızık Etnografya Müzesi de bulunuyor. Sokaklar arasında gezerken buranın en dar sokağı olarak bilinen Cin Aralığı’na geldim. Bu dar sokak hakkında birkaç efsane bulunuyor. Biraz daha ilerledikten Küpeli Ev adlı müzeye dönüştürülmüş eve ulaştım. 14 nesildir kullanılan bu evde bulunan eşyalar köy halkının toplanmış. Bu ev Unesco tarafından koruma altına altındaydı. Köy 2000 kullanıma kadar sıradan yerleşim yeriyken burda çekilen dizilerle tanınıp turizm yönünden kazanmaya başlamış. Her bir yanından tarih akan bu köyde Cumalıkızık Etnografya Müzesi de bulunuyor. Sokaklar arasında gezerken buranın en dar sokağı olarak bilinen Cin Aralığı’na geldim. Bu dar sokak hakkında birkaç efsane bulunuyor. Biraz daha ilerledikten Küpeli Ev adlı müzeye dönüştürülmüş eve ulaştım. 14 nesildir kullanılan bu evde bulunan eşyalar köy halkının toplanmış. Bu ev Unesco tarafından koruma altına altındaydı. Köy 2000 kullanıma kadar sıradan yerleşim yeriyken burda çekilen dizilerle tanınıp turizm yönünden kazanmaya başlamış. 14 nesildir kullanılan bu evde bulunan eşyalar köy halkının toplanmış. Bu ev Unesco tarafından koruma altına altındaydı. Köy 2000 kullanıma kadar sıradan yerleşim yeriyken burda çekilen dizilerle tanınıp turizm yönünden kazanmaya başlamış. 14 nesildir kullanılan bu evde bulunan eşyalar köy halkının toplanmış. Bu ev Unesco tarafından koruma altına altındaydı. Köy 2000 kullanıma kadar sıradan yerleşim yeriyken burda çekilen dizilerle tanınıp turizm yönünden kazanmaya başlamış.

Bu gezi konuştuğum kişilerden bir çok şeyin ilkinin Bursa’ya ait olduğunu öğrendim.

Osmanlının ilk başkenti olması, ilk Osmanlı parasının basılması ,, Osmanlının ilk çini üretiminin Bursa’da yapılması, Osmanlı’nın ilk düzene geçmesi, Nilüfer hatunun ilk yabancı olması, diğer ‘ilk şehirler arası ulaşım’ın’Bursa’dan yapılması , Türkiye’de ilk halka açık ipucu (Bursa Çimento), Osmanlı’nın ‘ilk gölge oyunu’nun Bursada oynanması, Osmanlının ilk medreseli camisinin Bursa’da olması, Osmanlı’nın ilk hastanesinin Bursa’da, İlk döener kebabın Bursa’ da yapılması, Anadolu’nun ‘ilk tiyatro binasının’kurulması Türkiye’de’ ilk teleferiğin, ilk dağcılık klubünün, ilk organize sanayi, ilk meslek lisesinin kurulmsı ‘Bursa’da, Dünyada müziği olmayan tek halk dansının, doğuş öyküsünün 1326 Bursa kuşatmasına dayanan Kılıç Kalkan olduğunun, .vs gibi.

Şehirden kendisinde izler kalmış insan yoktur diyebiliriz.