KALITIM

İnsanda Cinsiyet Belirlenmesi
✔ İnsanlarda 46 tane kromozom bulunur.
✔ Cinsiyet dışı karakterlerin oluşumunda görev alan genlerin
bulunduğu kromozomlara otozom, cinsiyet ve cinsiyet dışı
karakterlerin oluşumunda görev alan genlerin bulunduğu
kromozomlara ise gonozom denir.
✔ İnsanlarda 44 otozom, 2 gonozom vardır.
✔ Erkeklerde X ve Y olmak üzere 2 çeşit gonozom varken
kadınlarda 2 tane X olmak üzere 1 çeşit gonozom vardır.

✔ İnsanlarda X ve Y olmak üzere iki çeşit gonozom bulunur.
✔ Kadınlarda sadece X gonozomu bulunurken, erkeklerde her
ikisi de bulunur.
✔ X ve Y gonozomları üç bölgeden oluşur. Bu üç bölgenin
kalıtımı birbirinden farklıdır.
Homolog kısım (I)
Sadece Y’de olan kısım (II)
Sadece X’te olan kısım (III)

1) Eşeye bağlı kalıtım ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Kadınlarda 2 çeşit gonozom vardır.
B) Y kromozomunun homolog olmayan bölgesinde taşınan
karakterler çekinik ya da baskın farketmeksizin kadınlarda
görülmez.
C) Tam renk körlüğü X ve Y kromozomunun homolog
bölgesinde aktarılır.
D) İnsanlarda 44 tane otozom bulunur.
E) Sağlıklı bir çiftin doğacak çocuklarının kız olma olasılığı
daima 1/2dir.

X Kromozomunun Homolog Olmayan Kısmında Taşınan
Karakterler
✔ Y kromozomu üzerinde bulunmayan karakterlerdir.
✔ En önemli örnekleri kırmızı – yeşil renk körlüğü, hemofili ve
kas distrofisidir.
✔ Erkeklerde görülme olasılığı daha fazladır.
Kırmızı-yeşil renk körlüğü: Kırmızı ve yeşil renklerin
algılanamadığı genetik hastalıktır. X kromozomunun homolog
olmayan bölgesinde çekinik olarak aktarılır.
Hemofili: Damar dışına çıkan kanın pıhtılaşmadığı genetik bir
hastalıktır. X kromozomunun homolog olmayan bölgesinde
çekinik olarak aktarılır.

AB0 KAN GRUBU
✔ İnsanlarda kan nakillerinde görev alan kan gruplarından
biridir.
✔ A, B ve 0 geninin çok allelliği ile kontrol edilir.
✔ A geni ile B geni birbirine eş baskındır. 0 geni ise çekinik
gendir. A = B > 0
✔ Genlerin farklı genotipler ile yan yana gelmesi ile 4 farklı
fenotipte kan grubu oluşur. (A, B, AB ve 0)
Antijen (Aglütinojen): Bir canlıya dışarıdan giren yabancı
proteindir.
Antikor (Aglütinin): Bağışıklık sisteminin antijene karşı
ürettiği protein yapılı savunma proteinidir.

RH KAN GRUBU
✔ İnsanlarda kan nakillerinde dikkat edilen diğer kan grubu Rh
dır.
✔ Rh proteinine sahip olmak (R), Rh proteinine sahip
olmamaya (r) tam baskındır. R>r

KAN UYUŞMAZLIĞI (ERİTROBLASTOSİS FETALİS)
✔ A-B-0 kan grubu farketmeksizin, annenin Rh (-), babanın Rh
(+) ve çocuğun Rh (+) olması durumudur.
✔ Annenin kanında bulunan D antikoru, çocuğa geçerek
çocuktaki Rh antijenlerini çökeltmeye başlar, bu durumda
çocukta ölü doğum, düşük ya da sakatlıklar görülebilir.
✔ Bu durumdan korunmak için kan uyuşmazlığı ihtimali olan
ailelerde annenin hamilelik döneminde aşı olması
gerekmektedir.

1) Kan uyuşmazlığı görülen bir aile ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Anne -, baba + kan grupludur.
B) Anne ve babanın kan grupları farklıdır.
C) Anne ile çocuğun kan grupları aynıdır.
D) Babada Rh antijeni üretimi vardır.
E) Baba ile çocuğun kan grupları aynıdır.