VAŞAK

Vaşak, kedigiller (Felidae) familyasından Lynx cinsini oluşturan orta büyüklükte etçil omurgalı ve yabanıl hayvan türlerinin ortak adı.

Vaşakların Fiziksel Özellikleri

• Kediye benzemekle birlikte normal kedi ağırlığından 5 kat daha ağırdırlar. Yaklaşık 30 kg civarındadır.

• Kulakları normal kediye kıyasla daha uzun ve uçları tüylüdür. Kış bastırdığında ise sadece kulaklarının üzerindeki tüyler değil tüm vücudu kalın bir tüy tabakası ile kaplanır. Adeta kışın gelmesi ile mantolarını giyerler.

• Patilerinin genişliği karda yürümelerini kolaylaştırır.Afrikalı vaşaklar, vücuduna oranla afrikanın en hızlı ve en tehlikeli hayvanıdır.Örneğin bir antilobun boynuna atılıp onu yere çekme yeteneğine sahiptir.

• Gövdelerine göre küçük kalan başları ve kısa kuyrukları ile ilk bakışta ürkütücü gözükseler de görünüşleri kesinlikle etkileyicidir.

• Renkleri kum renginden koyu kahveye kadar değişir.Evcilleştirlebilirler.

Yaşam Şekilleri

• Vaşak türleri arasında görünüş farklılıkları mevcuttur. Engebeli arazilerde ve genellikle çam ormanlarında yaşarlar ama açık ormanlık araziler ya da diğer coğrafi mekanlarda da rahatlıkla yaşamlarını sürdürebilirler. Hatta denizden 3000 metre yükseklikte yaşayan vaşaklar bulunmaktadır.

  Sadece iyi bir dağcı değil aynı zamanda iyi birer yüzücüdürler.Çok hızlı ve çevik bir hayvan olduğundan kar tavşanı, kemiriciler, ördek, yer kuşları, balık gibi hayvanları kendilerine kolaylıkla av yaparlar. Her vahşi kedide olduğu gibi avını mükemmel gözler ve yaklaştığını hissettirmez.

  Vaşaklar ara sıra avlanırken birlikte hareket ederler. Özellikle tavşan gruplarını avlarken birlikte hareket ettikleri görülür. Avlanma zamanı olarak geceden ziyade gündüzü tercih ederler.

Vaşak Türleri

• Bayağı vaşak (Lynx lynx)

• Kanada vaşağı (Lynx canadensis)

• İber vaşağı (Lynx pardinus)

• Doru vaşak (Lynx rufus)

KARTAL

Kartallar, atmacagiller (Accipitridae) familyasına üyedir. Kartal türleri çok geniş bir yelpazede dağılan yırtıcı kuşları kapsar.

KARTALLARIN ÖZELLİKLERİ

• Kartallar genel olarak diğer uçan yırtıcılardan daha iri ve daha güçlüdürler ve kafa yapıları daha büyüktür.

• Diğer yırtıcı kuşlar gibi eğri gagaları, kaslı bacakları ve güçlü pençeleri vardır.

• Eğri gaga yapısı avlarının etlerini söküp almaya yardımcı olurken, kaslı bacakları ve kilitlenebilen pençeleri sayesinde kendilerinden daha ağır avları bile uçarak taşıyabilirler. Kartalların görme yetenekleri çok gelişmiştir.

Yüksek irtifalarda süzülürken yeri tarayarak avlarını hissettirmeden tespit edebilirler. Gözbebeklerinin kafataslarına oranla çok büyük oluşu, gelişmiş görme yeteneklerinin anahtarıdır.Ayrıca kartallar diğer kuşlara göre çok daha yükseğe uçarlar. En yükseğe uçan kuşlar kartallardır. Genel yaşam alanları ormanlar ve dağlardır.

Yuvalarını yüksek kayalıklara ve uzun ağaçların üst kısımlarına yaparlar. Yuvaya bıraktıkları bir ya da birkaç yumurtanın kuluçka dönemi altı-sekiz hafta sürer. Kuluçkadan çıkan yavrulardan büyük olanı, genellikle diğer yavruyu öldürür. Anne ve baba ölümü durdurmak için herhangi bir müdahalede bulunmaz. Yavru yavaş gelişir ancak üç ilâ dört yaşına giren kartalların yetişkin tüyleri çıkar. Kaya kartallarının yaklaşık olarak kanat açıklığı 1,5 metreyi bulur.

ÇİTA

• Dünyanın en hızlı kara hayvanı citalardır

• Citalar bilindiği gibi kediğiller ailesindendir.Bu hayvanlar dünyanın en hızlı koşan memeli hayvanı olarak bilinmektedir.Citaların vücudundaki benekler ve gözlerinin altından ağzına ve çenesine inen siyah çizgiler sayesinde diğer yırtıcıların aksine günün en sıcak saatlerinde bile daha rahat bir görüş ile avlanabilirler.Bu benekler ve çizgilerin görevi güneş ışınlarını çeker güneşin kızgın olduğu vakitlerde de rahat avlana bilmelerini sağlar.Sürü halinde yaşamazlar genelde tek yaşarlar.En büyük özelliği ise çok hızlı olmalarıdır bu hızı sayesinde avlanmaktadırlar.

• Dünyanın en hızlı hayvanı olmasına rağmen av girişimlerinde genelde çok az başarılı olurlar.Kemikleri hafif ve incedir bu sebeple citalar avladığı avlarını yediği anda başka bir yırtıcı hayvan geldiği anda avlarını bırakıp giderler bu da kemikleri çok ince olduğu için diğer yırtıcılarla baş edemez.Kuyrukları uzundur bu kuyruklar citaların hızlı koşmasına yardımcı olmaktadır.

• Sıfırdan 108 km/saat hıza sadece 3,1 saniyede erişebilmektedir. Eğer 460 metreden fazla koşarsa vücut ısısı 46 derecenin üstüne çıkar ve bu da çitanın beynine zarar verir. Bu yüzden avlanma sırasındaki koşusu genellikle bir dakikadan daha kısa sürer. Uzmanlar dünyada 3.000 vahşi çita olduğunu düşünüyor.

• Çitalar 20 yıldan daha uzun süre yaşayabilirlerse de çoğu zaman ilerleyen yaşla birlikte azalan süratleri dolayısıyla daha kısa yaşarlar. Çitalar ceylan, impala gibi otçul hayvanları avlarlar. Ancak ceylan ve impalalar Dünyanın en hızlı manevra yapan hayvanlarıdır, çitalar da yüksek hızlarına rağmen kuyruklarını bir dümen gibi kullanarak keskin dönüşler yapabilirler, çitaların maksimum hıza eriştiklerinde her adım arası mesafesi yaklaşık 15 metreye ulaşabilmektedir.Citalar ayrıca zerafetiyle çok çekici ve tatlı bir hayvandır.