solunum

by Hidayet GÖK

Joined Nov 2021
Published Books 2

Fabrikalar birçok sanayi ve endüstriyel üretim yapmaktadır. Fabrikalar bu üretim sonucunda ürün ortaya çıkartmaktadır. Fabrikalarda üretim yapılırken bazı atıklar oluşur. Bu atıklar, katı maddeler olabileceği gibi zararlı gazlar da olabilir. Fabrikalar, oluşan zararlı gazları bacalardan dışarı atmaktadır.

Evlerde odun, kömür, doğal gaz gibi maddeler yakılarak ısınma sağlanır.

Bu maddeler yakılırken zararlı gazlar ortaya çıkar. Bu zararlı gazları

evden uzaklaştırmak için bacalar yapılmıştır.

2

Arabalar, yakıta ihtiyaç duyar. Yakıt, dışarıdan alınan havayla karışarak motorda yanar. Ortaya çıkan enerji, arabayı hareket ettirmek için kullanılır. Bu işlemler sırasında ortaya çıkan zararlı gazlar, arabadan egzoz aracılığıyla uzaklaştırılır.

Besinlerin düzenleyici, yapıcı ve onarıcı, enerji verici özelliklerinin olduğunu daha önce öğrenmiştiniz. Bu besinler, vücutta kullanıldıktan sonra atık gazlar vücuttan nasıl uzaklaştırılmaktadır? Fabrika ve evlerde bacalarla, arabalarda egzoz borularıyla atık gazlar uzaklaştırılmaktadır. Vücuttaki hangi yapı ya da sistem atık gazları vücuttan uzaklaştırmaktadır?

4

CANLILAR YAŞAMLARINI DEVAM ETTİRMEK İÇİN GEREKLİ OLAN ENERJİYİ BESİNLERDEN ELDE EDERLER

İnsan vücudunda enerjinin üretilmesi için sadece besin yeterli değildir. Yaşam için gerekli olan enerjinin üretilmesi için besinle birlikte oksijen de gereklidir.

Oksijen vücudumuza solunum sistemi organlarıyla alınır.

6

Vücudumuzun dışarıdan oksijen alıp vücutta

oluşan karbondioksidi dışarı vermesine soluk alıp verme denir. Soluk alıp verme sırasında

görevli yapı ve organların oluşturduğu sistem solunum sistemi olarak adlandırılır. Solunum

sisteminin temel görevi, vücudun dışarıdan oksijen almasını sağlamak ve vücutta oluşan karbondioksidi dışarıya vermektir.

7

SOLUNUM SİSTEMİ MODELİ

8

BURUN

Hava giriş ve çıkışı gerçekleşir.

Yapısında kıllar, kılcal kan damarları ve mukus salgısı üreten tabaka bulunur. Burundaki kıllar ve mukus, havayla gelen toz parçalarını tutar.

Mukus havayı nemlendirir. Kılcal kan damarları ise havayı ısıtır.

10

YUTAK

Ağız ve burun boşluğuyla yemek ve soluk borusunun birleştiği yerdir. Burun yoluyla alınan hava yutağa geçer.

12

GIRTLAK

Yutak ile soluk borusu arasında yer alır. Yutaktan gelen havayı soluk borusuna iletir. Burada sesin oluşmasını sağlayan ses telleri bulunur.

14

SOLUK BORUSU

Gırtlaktan gelen havanın akciğerlere ulaşmasını sağlar. Üst üste dizilmiş kıkırdak halkalardan oluşur. İç kısmını kaplayan bir zar vardır.

Bu zar kaygan ve yapışkan bir sıvı üreterek toz ve mikropları tutar. Tutulan toz, mikrop ve yabancı maddeler balgam olarak vücuttan dışarı atılır.

16

Bronş Ve Bronşcuklar

Soluk borusu akciğere girerken bronş adı verilen iki kola ayrılır.

Bronşlar akciğere girdikten sonra çok sayıda kollara ayrılır. Bu kolların her birine bronşçuk adı verilir. Bronşçukların ucunda alveol adı verilen hava keseleri bulunur.

18

AKCİĞER

Nefes alıp-verme yoluyla temiz havanın vücut içine alınmasını ve kirli havanın vücut dışına atılmasını sağlayan organlardır. Akciğerler, göğüs kafesi içinde yer alan pembe renkli, süngerimsi görünüşte organlardır. Akciğerler, sağ ve sol olmak üzere iki bölümden oluşur. Sol taraftaki akciğer, hemen altında kalp bulunduğu için daha küçüktür.

20

DİYAFRAM

Akciğerlerin çalışmasına yardımcı olan güçlü bir kastır. Diyafram, düzleşerek ya da kubbeleşerek hava giriş çıkışına yardımcı olur.

Akciğerlerin altında bulunan diyafram kası ve çevresindeki kaburgalar arası kaslar, soluk alıp verme esnasında kasılıp gevşer. Bu sayede akciğerler genişleyip daralır.

22

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?

Yetişkinler, dinlenirken dakikada yaklaşık 15 kezsoluk alıp verebilir. Egzersiz yaptığımızda kullandığımız kaslar, çok enerji harcadığı için daha çok oksijene ihtiyaç duyar.

Vücut, bu enerji ihtiyacını hızlı soluk alıp vererek karşılayabilir. Egzersize devam ettiğimiz süre içinde soluk alıp verme sayısı her dakikada daha da artar. Örneğin hızlı koştuğumuzda dakikada 60 kere soluk alıp verebiliriz.

23

SOLUK ALMA

Diyafram ve kaburgalar arası kaslar kasılır.

Göğüs kafesi genişler.

Akciğerlerin taban kısmı aşağı doğru çekilir.

Akciğerler içindeki basınç azalır.

Akciğerler genişleyerek içeriye temiz hava dolar.

24

SOLUK VERME

Diyafram gevşer ve kubbeleşir.

Kaburgalar arası kaslar gevşer.

Göğüs kafesinin hacmi azalır. Yani daralır.